Kamienica przy pl. Solnym 19 we Wrocławiu

---

Historia i architektura kamienicy

Do XVII wieku na działce nr 19 znajdowała się trzykondygnacyjna kamienica, charakteryzująca się wysokim kalenicowym dachem, której korzenie sięgają średniowiecza. W pierwszej ćwierci XVIII wieku, kamienica przeszła w ręce Gottfrieda Bruchholtzera, który zlecił jej przebudowę. Przypuszcza się, że projekt sporządził znany architekt, Christopher Hackner, również autor projektu sąsiedniej kamienicy przy ulicy św. Mikołaja 80. Jednak brak jest jednoznacznych dokumentów potwierdzających ten fakt.

Przebudowa doprowadziła do powstania pięcioosiowej elewacji, której układ był symetryczny. Oś środkowa kamienicy została podkreślona wielkimi pilastrami. Na parterze umieszczono portal wejściowy, zewnętrznie przypominający ten znajdujący się w kamienicy przy ul. Ruskiej 26, a na samej górze, w partii dachowej, umieszczono szczyt w formie aediculi otoczony stylowymi wolutami. Niezwykle interesujące są naczółki, które umiejscowiono nad oknami pierwszego piętra – wprowadzono tam kombinację segmentowych oraz trójkątnych kształtów.

W latach 1980 lub 1896, kamienica, wraz z sąsiednią kamienicą nr 18, została zburzona, a w ich miejsce wzniesiono nowoczesny pięciokondygnacyjny dom handlowy. Charakteryzował się on nowatorskim, trzyosiowym układem i był przykryty dachem kalenicowym, wzbogaconym neorenesansowym szczytem. Projekt tego budynku zrealizował Robert Hönsch, który w środkowej osi umieścił dwukondygnacyjny wykusz, a pod nim elegancki portal wejściowy.

Na boniowanym parterze w dwóch zewnętrznych osiach wstawiono ogromne witryny sklepowe, co dodawało budynkowi nowoczesnego charakteru. W następnych trzech kondygnacjach projekt przewidywał podobne duże okna. Właścicielem tego obiektu była renomowana firma „Weichenhan”. Podczas okresu międzywojennego, w budynku usunięto szczyt, a poddasze zostało zaadaptowane do celów użytecznych z wbudowaniem ciągu małych okien.

Po 1945 roku

W wyniku działań wojennych w 1945 roku kamienica uległa znacznemu zniszczeniu. W okresie odbudowy, która miała miejsce w latach 1956–1957, wspólnie z sąsiednią kamienicą nr 19, został stworzony projekt autorstwa architektów Emila Kaliskiego oraz Stanisława Koziczuka.

Odbudowa tego obiektu nawiązywała do tradycji barokowej, jednak wprowadziła także istotne zmiany, podnosząc budynek o jedną kondygnację. W porównaniu do oryginalnej wersji, pilastry zostały zastąpione przez lizeny, co zmieniło całkowity charakter surowca.

Co ważne, oryginalny portal nie został odtworzony, a nowa rzeźba, umieszczona w obecnym portalu, była dziełem profesora Antoniego Mehla. Należy zaznaczyć, że nowoczesny projekt portalu nie miał żadnych odniesień do wcześniejszego portalu barokowego, co wskazuje na znaczne zmiany w podejściu do architektury.

---

Oceń: Kamienica przy pl. Solnym 19 we Wrocławiu

---