Szczepan Kopyt

---

Życiorys

Dzieciństwo Szczepana Kopyta miało miejsce w malowniczym Brzegu. Jego edukacja została wzbogacona o ukończenie kierunku filozofia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 2003 roku osiedlił się w tym dynamicznie rozwijającym się mieście, które stało się jego nowym domem.

Twórczość poetycka

Twórczość Szczepana Kopyta jest efektem dynamicznej ewolucji, która miała miejsce na przestrzeni lat, z każdym nowym zbiorem wierszy przynoszącym świeże spojrzenie na wyzwania współczesnego świata. Krytyk literacki Paweł Kaczmarski zauważa, że wyraźną cechą tej poezji są tematy społeczne, które Kopyt w sposób szczególny traktuje, koncentrując się na problematyce związanej z wspólnotą oraz ostrej krytyce dominującego kapitalizmu.

Jak wskazuje Kaczmarski, poezja Kopyta dąży do szczerego i nieironicznego podejścia do poważnych kwestii, w sposób charakterystyczny dla jego stylu. Taki sposób pisania nie tylko oswaja wzniosłość języka, ale również angażuje czytelnika w głębszą refleksję na temat otaczającej nas rzeczywistości.

Dodatkowo, krytyk podkreśla, że twórczość Kopyta miała znaczący wpływ na dyskurs krytyczno-literacki w pierwszych dziesięcioleciach XXI wieku, gdzie zaangażowanie poezji stało się kluczowym tematem debat. Radykalizm w jego wierszach i ich formalna biegłość zyskały uznanie, co umiejscowiło Kopyta jako jednego z czołowych głosów wśród pisarzy politycznie zaangażowanych, którzy zyskali popularność w nowych kręgach literackich.

Szczepan Kopyt jest autorem ośmiu książek poetyckich, których wiersze zostały przetłumaczone na wiele języków, w tym ukraiński, czeski, słowacki, niemiecki, niderlandzki, grecki, serbski, a także angielski. To świadczy o jego międzynarodowym zasięgu i wpływie, jaki wywarł na współczesną poezję.

Twórczość muzyczna

Szczepan Kopyt to współzałożyciel oraz basista zespołu jazz-rockowego Yazzbot Mazut. Wraz z perkusistą Piotrem Kowalskim zainicjował w 2010 roku działalność koncertową jako duet Kopyt / Kowalski, który obecnie funkcjonuje pod nazwą 2K. Muzycy w tym składzie realizują głównie utwory powstałe na podstawie wierszy, które wcześniej zostały wydane w książkach poetyckich. Warto zauważyć, że ich pierwsze dwa albumy, buch oraz kir, ukazały się równocześnie z tomami poetyckimi, stanowiąc ich integralną część.

Od roku 2016 artysta prowadzi także działalność solową pod szyldem cult of hips. Projekt ten opiera się na wykorzystaniu instrumentów elektronicznych i jest inspirowany muzyką taneczną, co nadaje mu unikalny charakter.

W 2021 roku Szczepan Kopyt zainicjował w Teatrze Ósmego Dnia cykl Teatr Poezji: teraz. W tym przedsięwzięciu kompozytor tworzył muzykę oraz występował na żywo z różnymi poetami, takimi jak Iloną Witkowską, Tomaszem Bąkiem oraz Justyną Kulikowską. Tworzenie atmosfery współpracy artystycznej oraz połączenie poezji z muzyką stanowi kluczowy element jego twórczości.

Jako kompozytor oraz producent muzyczny, Kopyt współpracuje z graficzką i animatorką Olą Wasilewską. Przy udziale poetek i poetów, artysta tworzy klipy do wierszy autorów publikujących w Wydawnictwie WBPiCAK w Poznaniu, w sposób, który łączy różne formy sztuki.

Działalność polityczno-ideowa

Szczepan Kopyt jest postacią, która nie boi się kontrowersji. W programie telewizyjnym TVP 2 zatytułowanym „Kultura Głupcze”, w trakcie dyskusji z raperem Sokołem, zdecydował się określić siebie jako komunistę. Zaledwie kilka chwil później, w rozmowie z Gazetą Wyborczą, użył bardziej specyficznego terminu, określając się jako anarchokomunista.

Kopyt jest również autorem protestowego utworu poświęconego Jolancie Brzeskiej, znanej z wielkiej determinacji w walce o prawa lokatorów, która niestety została brutalnie zamordowana. Jego muzyka często towarzyszyła demonstracjom, zarówno tym związanym z prawami pracowniczymi, jak i walką o prawa obywatelskie oraz w obronie lokatorów.

W latach 2015-2016 był związany z partią Razem, jednak jego początki w życiu publicznym sięgają udziału w ruchu anarchistycznym oraz działaniach związkowych. W roku 2017, po emitowanej audycji „Książkowisko” w Radiu dla Ciebie, gdzie Kopyt opowiadał o swojej twórczości, z tej samej stacji zwolniono dziennikarza Romana Kurkiewicza.

Nagrody i wyróżnienia

Szczepan Kopyt, w ciągu swojej kariery artystycznej, zdobył liczne nagrody oraz wyróżnienia, które potwierdzają jego talent i wkład w literaturę. Oto najważniejsze z nich:

• nagroda główna Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina, którą otrzymał w 2004 roku,
• medal Młodej Sztuki, przyznany mu w 2006 roku,
• nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia w 2010 roku,
• nagroda Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych, którą zdobył latem 2011 roku,
• nominacja do Paszportu Polityki w 2011 roku,
• nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia w 2014 roku,
• Poznańska Nagroda Literacka – Stypendium im. S. Barańczaka, przyznane mu w 2018 roku.

Książki poetyckie

Lista dzieł poetyckich Szczepana Kopyta obejmuje szereg interesujących pozycji, które zyskały uznanie w polskiej literaturze. Oto szczegółowe pozycje:

• Yass, Tygiel Kultury, Łódź (2005) ISBN 83-88552-36-8,
• Yass / możesz czuć się bezpiecznie, WBPiCAK, Poznań (2006) ISBN 83-87816-82-5,
• Sale sale sale, WBPiCAK, Poznań (2009) ISBN 978-83-60746-35-6,
• Buch, WBPiCAK, Poznań (2011) ISBN 978-83-62717-08-8,
• Kir, WBPiCAK, Poznań (2013) ISBN 978-83-62717-76-7,
• Z a b i c, WBPiCAK, Poznań (2016) ISBN 978-83-64504-61-7,
• Wypisy dla klas pracujących, red. i posł. Paweł Kaczmarski, WBPiCAK, Poznań (2017) ISBN 978-83-65772-09-1,
• Čítanka pre pracujúce triedy, przekład i posł. Kristína Karabová, red. Paweł Kaczmarski, Občianske združenie Laputa, Banská Bystrica (2018) ISBN 978-80-972815-2-6,
• Na giełdach nadprodukcji pikują akcje przetrwania, WBPiCAK, Poznań (2019) ISBN 978-83-65772-95-4,
• Konfetti, WBPiCAK, Poznań (2021) ISBN 978-83-66453-43-2.

Antologie i publikacje zbiorowe

W ramach działalności literackiej, Szczepan Kopyt był współautorem oraz redaktorem wielu istotnych publikacji. Wśród nich znalazły się:

• Poezja cybernetyczna (współpraca z Romanem Bromboszczem, Łukaszem Podgórnim oraz Tomaszem Misiakiem), CKiS Galeria Sztuki „Wieża Ciśnień”, Konin (2007) ISBN 83-89690-20-9,
• Słynni i świetni. Antologia poetów Wielkopolski debiutujących w latach 1989–2007, redaktorzy: Szczepan Kopyt, Maciej Gierszewski, WBPiCAK, Poznań (2008) ISBN 978-83-60746-22-6,
• Kryzys. Biuletyn poetycki (wspólnie z Jasiem Kapelą, Agnieszką Mirahiną, Łukaszem Podgórnim i Tomaszem Pułką), Ha!art, Kraków (2009) ISBN 978-83-61407-02-7,
• Poeci na nowy wiek, red. Roman Honet, Biuro Literackie, Wrocław (2010) ISBN 978-83-62006-73-1,
• Poeci i poetki przekraczają granice. 100 wierszy, red. Tomasz Gerszberg, Konrad Kęder, Eliza Kącka, Wydawnictwo FA-art, Katowice (2011) ISBN 978-83-60406-18-2,
• 12x Poezie Polsko. Antologie současné polské poezie, red. Grzegorz Jankowicz i Lucie Zakopalová, Fra, Praha (2011) ISBN 978-80-87429-15-0,
• Rečnik mlade poljske poezije. Antologija poezije poljskich pesnika rođenih 1960-1990, red. i przekład Biserka Rajčić, Treći Trg, Beograd (2013) ISBN 978-86-86337-98-6,
• Dzikie dzieci. Antologia laureatów konkursu im. Jacka Bierezina, red. Zdzisław Jaskuła, Andrzej Strąk, Dom Literatury, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi, Łódź (2014) ISBN 978-83-62733-43-9,
• Zebrało się śliny, red. Paweł Kaczmarski, Marta Koronkiewicz, Biuro Literackie, Stronie Śląskie – Wrocław (2016) ISBN 978-83-65125-35-4,
• Wolny wybór. Stulecie wierszy 1918-2018, red. Piotr Śliwiński, WBPiCAK, Poznań (2018) ISBN 978-83-65772-61-9,
• Zawrót głowy. Antologia polskich wierszy filmowych, red. Darek Foks, Narodowe Centrum Kultury Filmowej w Łodzi, Łódź (2018) ISBN 978-83-931237-6-6,
• Awangarda jest rewolucyjna albo nie ma jej wcale, red. Joanna Orska, Andrzej Sosnowski, WBPiCAK, Poznań (2019) ISBN 978-83-65772-71-8,
• Ανθολογία Νέων Πολωνών Ποιητών/Antologia Młodych Poetów Polskich, red. Dorota Jędraś, tłum. Lara Unuk, Vakxikon, Αθήνα (2020) ISBN 978-960-638-163-8,
• Przewodnik po zaminowanym terenie 2. Helikopter: antologia tekstów z lat 2016-2020, red. Krzysztof Śliwka, Marek Śnieciński, Ośrodek Postaw Twórczych, Wrocław (2021) ISBN 978-83-91737-36-1.

Dyskografia

Oto szczegółowa lista wydawnictw muzycznych Szczepana Kopyta, które tworzą jego dyskografię:

• Yazzbot Mazut, W pustyni i w puszczy, Multikulti Project (2008),
• Yazzbot Mazut, Mazut Mazut, Multikulti Project (2010),
• Kopyt / Kowalski, buch, WBPiCAK (2011),
• Kopyt / Kowalski, kir, WBPiCAK (2013),
• Kopyt / Kowalski, Koniec (2017),
• 2K, duchy (2023).

Muzyka dla teatru

Wśród osiągnięć Szczepana Kopyta w dziedzinie muzyki teatralnej można wymienić kilka istotnych produkcji, które zyskały uznanie zarówno wśród krytyków, jak i widzów.

– W spektaklu „I rozstawili namiot wśród nas”, w reżyserii Adama Borowskiego oraz Marcina Kęszyckiego, który odbył się w Teatrze Ósmego Dnia, kompozycja oraz wykonanie utworów zrealizowały wspólnie z Piotrem Kowalskim w 2015 roku.

– Kolejnym ważnym wydarzeniem był dramat „Garnitur prezydenta”, którego czytanie zrealizowane zostało pod okiem reżyserki Maliny Prześlugi w Teatrze Animacji w Poznaniu. Współpraca w zakresie kompozycji i wykonania również odbywała się z Piotrem Kowalskim i miała miejsce w 2018 roku.

---

Oceń: Szczepan Kopyt

---