Mata, znany również pod pseudonimami Skute Bobo oraz Młody Matczak, to polski raper i piosenkarz, którego prawdziwe imię brzmi Michał Matczak. Urodził się 14 lipca 2000 roku we Wrocławiu i od tego czasu zyskał uznanie w polskim przemyśle muzycznym.
Artysta jest autorem kilku albumów studyjnych, w tym 100 dni do matury wydanego w 2020 roku, Młody Matczak z 2021 roku oraz Serce z 2023 roku. Oprócz tego jego dyskografia obejmuje również trzy minialbumy.
Mata ściśle współpracował z wieloma innymi artystami, co przyczyniło się do jego popularności. Wśród raperów, z którymi współpracował, można wymienić m.in. Young Leosię, Żabsona, Quebonafide, Popka, Taco Hemingwaya oraz Białasa.
Co więcej, Mata jest również założycielem grupy muzycznej Gombao33, co świadczy o jego wszechstronności i zaangażowaniu w polską scenę hip-hopową.
Życiorys
Urodził się jako syn znanego profesora prawa Marcina Matczaka oraz Arletty Śliwińskiej-Matczak, która współprowadziła szkołę języka angielskiego. Warto zauważyć, że posługuje się trzema językami obcymi: angielskim, hiszpańskim i włoskim. W okresie gimnazjalnym odniósł sukces, wygrywając olimpiadę z geografii, co otworzyło mu drogę do aplikacji do prestiżowych szkół średnich.
W 2019 roku ukończył międzynarodową maturę w II Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefana Batorego w Warszawie, co było dla niego niezwykle ważnym osiągnięciem. Został również wyróżniony tytułem Warszawiaka Roku 2019 w plebiscycie organizowanym przez Warszawiaków.
Pseudonim artystyczny, którego używa, został stworzony przez jego ojca podczas wspólnych wakacji w 2012 roku. Jego rodzic był jego dużym wsparciem podczas debiutu na rynku muzycznym i udzielał cennych rad przy tworzeniu pierwszego utworu pod tytułem „Klubowe”.
Na początku 2024 roku, w programie TVN o nazwie Autentyczni, ujawnił, że jest osobą w spektrum autyzmu. To wyznanie miało duże znaczenie, zarówno dla jego kariery, jak i dla społeczności, w której się porusza.
Kariera muzyczna
W październiku 2018 roku Mata zadebiutował z albumem koncepcyjnym zatytułowanym Fumar Mata. Następnie, w kwietniu 2019, zaprezentował tę samą płytę w formie minialbumu. W tym samym czasie wydał singiel „Biblioteka Trap”. 11 grudnia 2019 na platformie YouTube, przy współpracy z wytwórnią SBM Label, zadebiutował teledysk do jego kontrowersyjnego utworu „Patointeligencja”. Utwór ten wywołał burzliwą dyskusję w polskich mediach, ze względu na poruszane w nim treści, które skupiły się na problemach dzieci i młodzieży z tzw. dobrych domów.
W utworze opisywane były między innymi zachowania związane z zażywaniem substancji psychoaktywnych, alkoholizmem w wieku szkolnym, pragnieniem dostania się na prestiżowe uczelnie, a także poważne kwestie, takie jak samobójstwa czy nieplanowane ciąże. Krytyka ze strony dyrekcji liceum Batorego była użyteczna w kontekście wykorzystania wizerunku szkoły w teledysku. Ostatecznie, jednak Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie zauważyło, że poruszenie owych tematów przez rapera miało swoje pozytywne aspekty, dając impuls do społecznej dyskusji.
Mata został doceniony za swoją twórczość, której efekty dostrzegano na prestiżowych playlistach oraz na okładce Tidal Rising Global. Interesującym zjawiskiem było również wykorzystanie tekstu jego piosenki przez dziennikarzy Telewizji Polskiej w kontekście krytyki sędziów, w tym jego ojca, w reportażu Bunt „sędziowskiej kasty”, który zyskał uwagę mediów.
18 stycznia 2020 roku wydał swój debiutancki album studyjny, 100 dni do matury, który zdobył status diamentowej płyty. Krytycy chwalili go za „przyzwoity krążek”, dostrzegając w nim wiele pozytywnych momentów oraz świeżości. Niemniej jednak płytę krytykowano również za pewną nierówność jakościową. Recenzenci podkreślali autoironię zawartą w jego tekstach, językową sprawność i dojrzałość w myśleniu o języku. Wyróżniano także dziecięcą perspektywę oraz umiejętność obserwacji świata, co kojarzono z wpływem Taco Hemingwaya.
We wrześniu 2020 roku Mata zgarnął cztery statuetki podczas gali Popkillery, w kategoriach: odkrycie roku i singiel roku. 30 marca 2021 roku wydał singiel „Patoreakcja”, w którym poruszył swoje emocje związane z chaosem, jaki zapanował po sukcesie „Patointeligencji”. W utworze podjął polemikę z osobami takimi jak Jacek Kurski, Krystyna Pawłowicz oraz Jarosław Jakimowicz. Ten mocny tekst miał także głęboki kontekst twórczy, w którym raper analizował swoją przeszłość oraz perspektywy na przyszłość.
W czerwcu 2021 roku ruszył preorder jego nowego albumu Młody Matczak. Jego sukces przerósł oczekiwania, bowiem w ciągu zaledwie sześciu godzin sprzedano 15 tysięcy egzemplarzy, zdobywając status złotej płyty. 16 sierpnia 2021 roku ogłoszono, że album osiągnął status platynowej płyty. Kolejnym hitem zapowiadającym nowe wydawnictwo był utwór „Kiss cam (podryw roku)”, który Mata stworzył wspólnie z Szymonem Frąckowiakiem, Mikołajem Vargasem i Jakubem Laszukiem. Piosenka, dedykowana partnerce rapera, stała się wielkim przebojem, goszcząc na szczytach list przebojów Spotify i Apple Music. Do utworu powstał również teledysk z udziałem Maty, Young Leosi oraz Michała Milowicza.
Singiel „Kiss cam” stał się także dumnym przedstawicielem polskiego rapu, znajdując się na liście Global 200 Excl. US magazynu „Billboard”. Na początku sierpnia 2021 roku ogłosił, że utwór uzyskał diamentową płytę. Interesującym aspektem kariery Maty była także jego działalność marketingowa, gdy w październiku 2021 roku firma McDonald’s ogłosiła zestaw Maty, wzbudzając kontrowersje dotyczące zdrowego odżywiania.
27 stycznia 2022 roku Mata został zatrzymany przez policję za posiadanie małej ilości marihuany. Temat ten powrócił, gdy podczas gali Bestsellery Empiku 2021 zadeklarował, że będzie dążył do depenalizacji marihuany w Polsce, powołując Fundację 420. Prokuratura w maju 2022 roku postawiła mu zarzuty dotyczące posiadania narkotyków. 23 maja 2022 roku odbył koncert na warszawskich schodkach nad Wisłą, gdzie obiecał, że zagra kolejny, co jednak nie doszło do skutku z powodu zakazu wydanego przez policję.
W lipcu 2022 roku raper ogłosił plany ubiegania się o fotel prezydenta Polski w wyborach przewidzianych na rok 2040. Rozpoczął trasę koncertową Mata Tour, która startowała 14 lipca 2022 roku we Wrocławiu. Ostatni pokaz odbył się 7 października 2022 roku w Poznaniu. We wrześniu 2022 roku Mata zyskał status ambasadora marki Adidas. Początek 2023 roku Maty to nowe wyzwania, m.in. premierowy singiel „Młody Paderewski”, zapowiadający album #MATA2040 oraz „2 izoteki”. 1 kwietnia artysta z Gombao33 wydał album CBW Mixtape, na którym zagościli także inni raperzy, w tym White Widow, Słodziak i Tyron37.
20 kwietnia 2023 roku Mata ujawniliw wywiadzie na temat swojego nadużywania marihuany. W sierpniu tego samego roku, podczas koncertu SBM FFestival, ogłosił zakończenie współpracy z SBM Label, wskazując, że album Serce to jego ostatnia płyta wydana przez ten label. 8 września 2023 roku album zadebiutował, a jego promocyjnymi singlami były: „Kryształowa kula”, „PŁYTA NIE SIADA” oraz „JESTEŚ POJ384NA”. W październiku Mata zaprezentował swój pierwszy solowy singiel „GiEwOnT”. 29 grudnia 2023 roku artysta wrócił z EP-ką 2038: Warszawa. Dodatkowo, 11 lipca 2024 roku na scenie zadebiutował wspólny utwór „1 na 100″ z raperem White 2115, w teledysku występuje również Roksana Węgiel. Kolejnym rozdziałem jego kariery stał się utwór „Lloret de Mar”, stający się częścią soundtracku do gry EA FC 25.
Co więcej, raper we współpracy z Adidasem stworzył unikalny model butów Campus, nawiązujący kolorystyką do barw flagi Polski, które będą dostępne w limitowanej edycji. Mata nie przestaje zaskakiwać, utrzymując silną obecność na polskiej scenie muzycznej.
Nagrody i nominacje
W tej sekcji prezentujemy uznane osiągnięcia artysty, które doceniane były przez różne gremia i publiczność w branży muzycznej. Mata, jako utalentowany raper, zdobył wiele nominacji i nagród, potwierdzając swoją pozycję na polskiej scenie hip-hopowej.
Rok | Nagroda | Tytuł | Kategoria | Rezultat |
---|---|---|---|---|
2020 | Popkillery 2020 | całokształt | Odkrycie roku (gremium) | Wygrana |
Odkrycie roku (publiczność) | Wygrana | |||
Patointeligencja | Singel roku (gremium) | Wygrana | ||
Singel roku (publiczność) | Wygrana | |||
2021 | Popkillery 2021 | #Hot16Challenge2 | Rapowe #Hot16Challenge2 (publiczność) | Nominacja |
całokształt | Najlepszy kontakt z fanami (publiczność) | Nominacja | ||
„Aromatyczne przyprawy” (Żabson, gościnnie: Mata) | Teledysk roku (publiczność) | Nominacja | ||
Kooperacja roku (publiczność) | Nominacja | |||
całokształt | Raper roku (gremium) | Nominacja | ||
Raper roku (publiczność) | Wygrana | |||
100 dni do matury | Wydanie roku (publiczność) | Wygrana | ||
Album roku (gremium) | Nominacja | |||
Album roku (publiczność) | Wygrana | |||
Fryderyki 2021 | Album roku hip-hop | Wygrana | ||
całokształt | Debiut roku | Wygrana | ||
Lech Polish Hip-Hop Music Awards | 100 dni do matury | Album roku | Nominacja | |
Debiut roku | Wygrana | |||
całokształt | Artysta roku | Nominacja | ||
2022 | Bestsellery Empiku | Koncert na Lotnisku Bemowo | Nagroda Publiczności | Wygrana |
Młody Matczak | Muzyka rap & hip-hop | Wygrana | ||
Nagroda Publiczności | Wygrana | |||
Fryderyki 2022 | Album roku – hip hop | Wygrana | ||
całokształt | Artysta Roku | Nominacja |
Przypisy
- Raper Mata gościem programu „Autentyczni” w TVN [online], www.wirtualnemedia.pl, 05.02.2024 r. [dostęp 05.02.2024 r.]
- Mata gościem programu "Autentyczni" już 25 lutego w TVN [online], tvn.pl, 05.02.2024 r. [dostęp 05.02.2024 r.]
- MaxymilianM. Hozer, Mata przyznał się w programie TVN-u, że ma spektrum autyzmu [online], GlamRap.pl, 05.02.2024 r. [dostęp 05.02.2024 r.]
- Zestaw Maty już w McDonald’s. Ile kosztuje matchak latte z potrójnym cheeseburgerem? [online], nextgazetapl [dostęp 18.10.2021 r.]
- NinaN. Brzozowska, Mata i McDonald’s – najgorszy duet tego roku? Jest tylko jeden zwycięzca! [online], styl.fm, 21.10.2021 r. [dostęp 21.10.2021 r.]
- Policja komentuje zatrzymanie Maty [online], cgm.pl, 28.01.2022 r. [dostęp 28.01.2022 r.]
- PolsatP. News, Raper Mata stanie przed sądem. Z powodu narkotyków [online], polsatnews.pl, 02.06.2022 r. [dostęp 18.06.2022 r.]
- VogueV. Polska, Mata został ambasadorem adidas Originals [online], Vogue Polska, 09.06.2022 r. [dostęp 28.09.2024 r.]
- Patryk, Mata ma złamane serce, jest smutny – co się dzieje z raperem?, rapnews.pl, 18.11.2022 r. [dostęp 21.04.2023 r.]
- 4FUN.TV, Mata Tour: trasa koncertowa ogłoszona. Miasta, bilety [online], 4FUN.TV [dostęp 21.04.2023 r.]
- WaldemarW. Paś, AnitaA. Karwowska, Marcin Matczak: Miewaliśmy z Matą ciche dni [online], wyborcza.pl, 04.08.2022 r. [dostęp 02.09.2023 r.]
- MartaM. Nawacka, Marcin i Michał Matczakowie: tak wygląda relacja młodego rapera z ojcem [online], Viva.pl, 17.02.2022 r. [dostęp 02.09.2023 r.]
- Zdążył! Mata zamyka rok diamentowymi płytami [online], 31.12.2021 r.
- Mata zaskoczył na gali TVN-u. Wszyscy goście w szoku! [online], muzyka.interia.pl, 16.02.2022 r. [dostęp 16.02.2022 r.]
- MaxymilianM. Hozer, Mata doceniony przez ekspertów muzycznych z całego świata [online], GlamRap.pl, 19.12.2019 r. [dostęp 21.12.2019 r.]
- „To skandal”. Dyrekcja LO im. Batorego oburzona teledyskiem do „Patointeligencji”. dorzeczy.pl, 19.12.2019 r. [dostęp 23.12.2019 r.]
- EricE. Frankenberg, New Around the World: Mata Is First Artist From Poland to Hit Global Charts [online], Billboard, 07.07.2021 r. [dostęp 10.05.2024 r.]
- Mateusz Trojnar, Egzamin zdany na 5…, czyli Mata „100 dni do matury” [recenzja], followrap.com, 27.01.2020 r. [dostęp 05.05.2023 r.]
- Wyniki plebiscytu Warszawiaki 2019 – Warszawiak Roku [online], Zagłosuj na Warszawiaki 2019! Ruszył Wielki Finał, 02.03.2020 r. [dostęp 04.03.2020 r.]
- Fumar Mata. [w:] SoundCloud [on-line]. soundcloud.com. [dostęp 20.12.2019 r.]
- „Patointeligencja” króluje w serwisie YouTube, ale wzbudza skrajne emocje. Kim jest Mata?. [w:] Wprost [on-line]. wprost.pl, 15.12.2019 r. [dostęp 19.12.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Agata Polic | Natalia Avelon | Zbigniew Jakubek | Ireneusz Wójcicki | Marta Dymek | Michał Lesień | Krzysztof Bukowski | Anna Ziaja | Jan Borysewicz | Adolph Menzel | Marcin Hamkało | Tomasz Tyndyk | Karina Skrzeszewska | Mariusz Mikołajek | Agnieszka Pruska | Zofia Kulik | Pham | Ernst Gottlieb Baron | Żanetta Gruszczyńska-Ogonowska | Janek SamołykOceń: Mata (raper)