Gabriela Kownacka

---

Życiorys

Gabriela Kownacka, urodzona jako córka Ottokara Kwasza (12 stycznia 1922 – 3 marca 1992) i Izabelli z domu Tumidajskiej (18 września 1923 – 9 maja 2023), miała bogate życie i nieprzeciętną karierę aktorską. Po ukończeniu III Liceum Ogólnokształcącego we Wrocławiu w 1971 roku, przystąpiła do rekrutacji na Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie, gdzie rozpoczęła studia aktorskie. Już w trakcie pierwszego roku edukacji miała okazję wystąpić w filmie „Wesele” w reżyserii Andrzeja Wajdy.

W 1975 roku uzyskała dyplom ukończenia PWST, co otworzyło jej drzwi do kariery zawodowej. Tego samego roku zadebiutowała w Teatrze Kwadrat w Warszawie, gdzie odegrała główną rolę w przedstawieniu „Pepsie Pierrette” autorstwa Bruno, pod okiem Edwarda Dziewońskiego, twórcy i dyrektora teatru. Gabriela występowała również w Teatrze Telewizji, gdzie zagrała w takich spektaklach jak „Po upadku” Arthura Millera w reżyserii Andrzeja Łapickiego, a również w „Spółce morderców” Roberta Thomasa pod reżyserią Edwarda Dziewońskiego.

W 1977 roku jej talent został doceniony, gdy otrzymała Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego za rolę Maggie oraz hrabianki Rity w filmie „Trędowata” w reżyserii Jerzego Hoffmana. Dwa lata później zdobyła tytuł „Gwiazdy Filmowego Sezonu” podczas Lubuskiego Lata Filmowego w Łagowie za występ w komedii muzycznej „Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy”. Ponadto, w tym samym roku otrzymała nagrodę przewodniczącego komitetu ds. Radia i Telewizji za wybitną współpracę artystyczną z TVP.

W latach 1975-1978 regularnie współpracowała z warszawskim Teatrem Kwadrat. W 1978 roku Erwin Axer zaproponował jej angaż w Teatrze Współczesnym w Warszawie, a w 1983 roku Jerzy Grzegorzewski zaprosił ją do pracy w Teatrze Studio w Warszawie, gdzie pozostała do 1999 roku. Jej gościnny występ w Teatrze Narodowym w 1998 roku w roli siostry Dory w „Halce Spinozie” według Witkacego w reżyserii Grzegorzewskiego pokazuje jej wszechstronność.

Od 1999 do 2009 była stałą aktorką sceny narodowej, a w latach 90. zyskała sławę dzięki swoim rolom w popularnych serialach jak „Matki, żony i kochanki” (1995-1998) czy „Rodzina zastępcza” (1999-2008). Do jej bogatego dorobku artystycznego należy również ponad 60 ról w Teatrze Telewizji oraz więcej niż 40 przedstawień teatralnych w różnych teatrach w Polsce. W 2012 roku wydano książkę autorstwa Romana Dziewońskiego pt. „Gabi. Gabriela Kownacka”, która przybliża życie tej utalentowanej aktorki.

Odznaczenia i nagrody

Gabriela Kownacka, znakomita aktorka, została uhonorowana wieloma prestiżowymi nagrodami za swoje osiągnięcia artystyczne. Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 22 sierpnia 2005 roku otrzymała Złoty Krzyż Zasługi „za zasługi w pracy artystycznej”. Jej talent został doceniony również w trakcie Festiwalu Dobrego Humoru, gdzie zdobyła statuetkę „Melonika” dla najlepszej aktorki komediowej.

W 2006 roku miała zaszczyt odcisnąć swoją dłoń na Bursztynowej Promenadzie Gwiazd podczas Festiwalu Gwiazd w Gdańsku, co stało się kolejnym dowodem na jej wpływ na polski świat sztuki.

Życie prywatne

W latach 1975–1985 Gabriela Kownacka tworzyła związek małżeński z Waldemarem Kownackim. Ich syn, Franciszek, przyszedł na świat w 1983 roku. Aktorka była również związana z operatorem Witoldem Adamkiem, a także z innym znanym aktorem, Krzysztofem Janczarem.

W 2007 roku Gabriela Kownacka objęła funkcję ambasadora drugiej edycji ważnego programu społecznego „Szkoła bez przemocy”.

Oprócz działalności filmowej, wystąpiła także w reklamie serów Warmia, co pokazuje jej różnorodność w podejmowanych projektach.

Choroba i śmierć

W roku 2004 Gabriela Kownacka zmagała się z poważną chorobą, gdy zdiagnozowano u niej raka piersi. Po kilku miesiącach intensywnego leczenia, które obejmowało chemioterapię oraz radioterapię, udało się uzyskać pozytywny efekt, co umożliwiło jej powrót na plan serialu Rodzina zastępcza.

Jednak na przełomie maja i czerwca 2008 roku nastąpił nagły i gwałtowny powrót choroby, który pozytywnie wpłynął na jej zdrowie i samopoczucie. W odpowiedzi na jej sytuację, 9 marca 2009 roku w Teatrze Narodowym zorganizowany został koncert charytatywny, z którego cały dochód został przeznaczony na dalsze leczenie aktorki.

Gabriela Kownacka zmarła 30 listopada 2010 roku, a jej pogrzeb odbył się 7 grudnia 2010 roku na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 41, grób 27).

W ostatnich pożegnaniach uczestniczyli znani artyści oraz przyjaciele Kownackiej, wśród nich: Maja Komorowska, Joanna Szczepkowska, Gołda Tencer, Ewa Ziętek, Marian Opania, Wojciech Malajkat, a także obsada serialu Rodzina zastępcza, w tym Piotr Fronczewski oraz Jarosław Boberek.

W trakcie ceremonii, Marcin Hycnar odczytał emocjonalny list pożegnalny w imieniu Jana Englerta, dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie, co dodało uroczystości jeszcze większej wymowy.

Filmografia

Gabriela Kownacka to znana postać polskiego kina, której filmografia obejmuje wiele pamiętnych ról. Poniżej znajduje się lista jej filmów, które najlepiej ilustrują jej dorobek artystyczny.

• 1972: Wesele – Zosia,
• 1976: Skazany – Kasia,
• 1976: Trędowata – Rita Szylinżanka,
• 1977: Ciuciubabka – Grażyna,
• 1977: Pani Bovary to ja – sąsiadka,
• 1977: Rebus – Ania,
• 1977: Rekolekcje – Myszka,
• 1977: Szarada – Ewa,
• 1978: Hallo Szpicbródka – Anita,
• 1980: Urodziny młodego warszawiaka – Jadźka,
• 1980: Ukryty w słońcu – Joanna,
• 1980: Bo oszalałem dla niej – Sylwia,
• 1981: Dziecinne pytania – Bożena,
• 1981: Przypadki Piotra S. – prostytutka,
• 1981: Spokojne lata – Iza,
• 1983: Nadzór – Danusia Wabik,
• 1984: 5 dni z życia emeryta – sekretarka w Wytwórni Filmów Dokumentalnych,
• 1984: Jak się pozbyć czarnego kota – Krystyna Danek,
• 1984: Pismak – Maria,
• 1984: Zamiana – Ola,
• 1985: Kronika wypadków miłosnych – Olimpia,
• 1985: Ga, ga. Chwała bohaterom – blondynka z komputera,
• 1985: Żaglowiec – mama Michała,
• 1986: Nieproszony gość – Micia,
• 1987: Hanussen – żona szefa propagandy,
• 1988: Niezwykła podróż Baltazara Kobera – Gertruda,
• 1989: Kapitał, czyli jak zrobić pieniądze w Polsce – Barbara,
• 1989: Yacht – żona,
• 1992: Smacznego telewizorku – Teresa Adler,
• 1992: Sauna – Masza,
• 1992: Zwolnieni z życia – Elżbieta,
• 1993: Nowe przygody Arsena Lupin,
• 1995–1998: Matki, żony i kochanki – Dorota Padlewska-Lindner,
• 1996: Cesarska tabakierka – baronowa,
• 1996: Dzieci i ryby – Ewelina,
• 1996: Drugie zabicie psa – kobieta,
• 1999: Fuks – matka Aleksa,
• 1999: Kiler-ów 2-óch – prezydentowa,
• 1999–2008: Rodzina zastępcza – Anna Kwiatkowska,
• 1999: Bratobójstwo,
• 2001: Pas de deux – Anna Struziakowa,
• 2002: Na dobre i na złe – Lidia Kornecka (odc. 93),
• 2003: Powiedz to, Gabi – aktorka,
• 2006: Przebacz – matka,
• 2006–2007: Dwie strony medalu – Jolanta Wysocka,
• 2007: Niania – ona sama.

Dubbing

Filmy

Gabriela Kownacka brała udział w wielu produkcjach filmowych, które na trwałe wpisały się w polską kulturę filmową. W 1977 roku zadebiutowała w filmie Hotel Zacisze, który otworzył jej drogę do dalszej kariery. Dwa lata później zagrała w serialu Ja, Klaudiusz, wcielając się w postać Druzylli w jednym z jego odcinków.

W 1981 roku wystąpiła w filmie Życie jest piękne, a następnie w 1986 roku zagrała w znanej produkcji Annie Hall. Kownacka dała również głos do postaci w animacji Goście z galaktyki Arkana, gdzie zagrała rolę Bibi. W 1984 roku użyczyła głosu pani Kunze w Wyborach w VII c.

Później, w 2003 roku, wystąpiła w filmie Nawiedzony dwór jako Madame Liota, a w 2007 roku użyczyła swojego głosu babci Arthura w filmie Artur i Minimki.

Gry komputerowe

W świecie gier komputerowych Gabriela Kownacka również zdobyła uznanie. W 1999 roku zadebiutowała jako Viconia DeVir w Baldur’s Gate, co przyniosło jej popularność wśród graczy. Również w tym samym roku zagrała w Airline Tycoon.

Rok później, w 2000 roku, kontynuowała swoją przygodę z grami, występując w Planescape: Torment jako Nie-Sława, a także w Baldur’s Gate II: Cienie Amn jako ta sama postać, Viconia DeVir. W kolejnych latach, w 2001 roku, zagrała ponownie Viconię DeVir w Baldur’s Gate II: Tron Bhaala, co tylko potwierdziło jej status w świecie gier jako cenionej artystki.

---

Oceń: Gabriela Kownacka

---