Pomnik Pomordowanych Profesorów Lwowskich

Twórcą tego pomnika jest Borys Michałowski, wrocławski rzeźbiarz i profesor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, który zrealizował dzieło uznawane za jeden z ważniejszych przykładów nowoczesnej rzeźby. Pomnik ukazuje dwie stylizowane postacie, przechwycone w dramatycznej scenie rozstrzelania. Główna część rzeźby stworzona została z masy ceramicznej i osadzona na solidnym postumencie, który z kolei wyłożony jest marmurowymi płytkami. Na cokole umieszczono napis:

„Inicjatorem budowy pomnika i upamiętnienia zamordowanych naukowców lwowskich było początkowo środowisko naukowe i uczelniane Wrocławia, a także uczelni z Gliwic, później z całej Polski.”

Utworzono w 1954 roku Międzyuczelniany Komitet Uczczenia Pamięci Lwowskich Pracowników Nauki, który zainicjował działania zmierzające do pozyskania funduszy oraz budowy pomnika we Wrocławiu. Warto podkreślić, że wzniesienie tego monumentu wiązało się z przejęciem przez miasto dziedzictwa lwowskich uczelni, a niemożliwość zrealizowania takiej inicjatywy w Lwowie, została przez lata zrealizowana dopiero 3 lipca 2011 roku.

Pomnik został uroczyście odsłonięty 3 października 1964 roku podczas inauguracji roku akademickiego wrocławskich uczelni wyższych, a honorowy mówca, Stanisław Kulczyński, pełniący wówczas funkcję zastępcy przewodniczącego Rady Państwa oraz pierwszego rektora Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej, wygłosił uroczyste przemówienie. Przed ostatecznym wybraniem lokalizacji dla pomnika, wykonano model rzeźby w skali 1:1, który był eksponowany w plenerze w celu optymalnego dostosowania miejsca dla ostatecznego ustawienia pomnika. Na skutek decyzji władz PRL, na pomniku początkowo widniał napis przypisujący pomnik wszystkim polskim naukowcom, którzy zginęli w trakcie okupacji hitlerowskiej. W 1981 roku dodano dodatkową tablicę, która zawierała między innymi nazwiska pomordowanych profesorów, ufundowaną przez senaty szkół akademickich Wrocławia.