Wilhelm Gottlieb Korn


Wilhelm Gottlieb Korn, urodzony 26 grudnia 1739 roku we Wrocławiu, to postać istotna w historii zasobów wydawniczych Niemiec. Jego działalność w branży kulturalnej i edukacyjnej miała miejsce w czasach, gdy Wrocław stawał się jednym z kluczowych ośrodków intelektualnych w regionie.

Korn zmarł 4 września 1806 roku we Wrocławiu, pozostawiając po sobie ważny dorobek jako księgarz i wydawca. Jego prace przyczyniły się do rozwoju sektora wydawniczego w tym okresie, umożliwiając łatwiejszy dostęp do literatury oraz wzbogacając życie kulturalne miasta.

Życiorys

Wilhelm Gottlieb Korn był synem Johanna Jacoba, który również trudnił się księgarstwem oraz wydawaniem książek, i Susanne Margarethe z domu Ihlenfeld. Już w młodym wieku rozpoczął pracę w firmie swojego ojca, a jego edukacja w zakresie księgarstwa rozpoczęła się w 1757 roku, kiedy to udał się do Polski, aby uczyć się u Michała Grölla, znanego warszawskiego księgarza. W stolicy Polski spędził cztery lata, w trakcie których nawiązał wiele cennych kontaktów oraz dokładnie poznał specyfikę potrzeb tamtejszego rynku wydawniczego.

Po powrocie do Wrocławia, w 1762 roku, przejął przedsiębiorstwo ojca, kontynuując jego wizję i podjęte inwestycje. Oprócz książek skierowanych głównie do niemieckojęzycznych odbiorców w Prusach, Korn postanowił także skoncentrować się na rynkach wschodnich, w szczególności na Polsce. W 1763 roku na nowo zdefiniował swoją działalność, zmieniając nazwę wydawnictwa na „die Firma Wilhelm Gottlieb Korn”. Dla polskojęzycznych klientów wprowadził również polski wariant swojego drugiego imienia – Bogumił.

Wilhelm Korn był nie tylko wydawcą lokalnych dzieł, takich jak „Schlesische Zeitung”, która została zapoczątkowana przez jego ojca w 1742 roku, ale także redagował utwory w języku polskim, przyczyniając się do popularyzacji literatury w tym języku. Wśród wydanych przez niego książek znajdowały się dzieła Klemensa Janickiego, Franciszka Siarczyńskiego oraz Jana Daniela Janockiego. Korn wydawał także podręczniki szkolne oraz literatura młodzieżową, zazwyczaj tłumaczoną na język polski z francuskiego lub niemieckiego.

Korn poszerzył swoją działalność księgarską, posiadając składy w Warszawie u M. Grölla, jak również w Lwowie i Poznaniu. W 1790 roku powierzył zarządzanie wydawnictwem swojemu synowi, Johannowi Gottliebowi, jednak zachował kierownicze stanowisko aż do swojej śmierci. W 1793 roku Kornowie zdołali przełamać monopol firmy poligraficznej Grassa we Wrocławiu, uzyskując zezwolenie na uruchomienie własnej drukarni 4 marca tego samego roku. Dwa lata później przekształcili poznański skład w filię wrocławskiej księgarni.

Od końca XVIII wieku, a szczególnie na początku XIX, Kornowie nawiązali bliską współpracę z polskim bibliotekarzem oraz filologiem Jerzym Samuelem Bandtkiem, który osiedlił się we Wrocławiu w 1798 roku. Jego porady w zakresie wydawania poloniców okazały się kluczowe dla rozwoju przedsiębiorstwa.

W 1762 roku Wilhelm Gottlieb Korn ożenił się z Karoline Elisabeth z domu Pfitzner, która była córką wrocławskiego urzędnika. Para miała trzech synów: Johanna Gottlieba, który został spadkobiercą rodzinnej firmy, oraz dwóch innych, Friedricha Wilhelma i Juliana Ferdynanda. W 1806 roku Johann Gottlieb odziedziczył po ojcu dobrze prosperujące wydawnictwo, które przed śmiercią Wilhelma zatrudniało 22 pracowników i dysponowało 9 prasami, a także miało doskonałą znajomość rynków, zwłaszcza na terenach polskich.

Przypisy

  1. Ostatnim właścicielem firmy Kornów był zmarły w 1945 Richard von Bergmann-Korn, pra-pra-prawnuk Wilhelma Gottlieba, który utworzył wydawnictwo Bergstadtverlag. Po wojnie reaktywowano je w 1950 pod nawiązującą do tradycji nazwą Bergstadtverlag Wilhelm Gottlieb Korn.
  2. Wydany w 1806 katalog poloniców nosił tytuł "Nowy katalog książek polskich, które drukowane znajdują się u Wilhelma Bogumiła Korna księgarza we Wrocławiu". Kolejne aktualizacje tego katalogu pod takim tytułem wydawane były w późniejszych latach wielokrotnie.
  3. George Schlag: Gründliche und vollständige polnische Sprachlehre, die nicht aus andern ausgeschrieben nach den Grammatiken andrer Sprachen eingerichtet, sondern durch vieles Nachsinnen allein aus die eigentliche Beschaffenheit der Polnischen Sprache gegründet und auf Deutsch in diese Forme zusammen gebracht.. Wrocław: Wilhelm Gottlieb Korn, 1768.

Oceń: Wilhelm Gottlieb Korn

Średnia ocena:4.57 Liczba ocen:17