Theodor Effenberger

---

Życiorys

Effenberger rozpoczął swoją edukację w Szkole Rzemiosła Budowlanego we Wrocławiu, a następnie kontynuował naukę w Wyższej Szkole Technicznej w Darmstadt. Po pracy w kilku biurach architektonicznych zlokalizowanych w Magdeburgu, Augsburgu oraz Altonie, w 1907 roku powrócił do Wrocławia, gdzie rozpoczął działalność jako niezależny architekt. Jego głównym fokusiem były projekty domów jednorodzinnych.

W 1910 roku stał się jednym z współzałożycieli Śląskiego Związku Ochrony Ojczyzny (niem. Heimatschutzbewegung), a rok później dołączył do Śląskiego Związku Artystów. To właśnie tam miał okazję poznać takich ludzi jak Maksa Berga, Hansa Poelziga, Hansa Scharouna oraz Adolfa Radinga. Po 1919 roku jego praca skoncentrowała się głównie na współpracy z Wrocławską Spółką Osiedlową (niem. Siedlungsgesellschaft Breslau AG), dla której zaprojektował kilka osiedli oraz kompleksów mieszkaniowych.

W październiku 1933 roku Effenberger ubiegał się o posadę profesora we Wrocławiu, jednak nie uzyskał nominacji. Ostatecznie w 1934 roku został wykładowcą rysunku na Państwowej Akademii Sztuki w Berlinie, a po II wojnie światowej rozszerzył swoje obowiązki na wykłady z zakresu architektury w tamtejszej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych, stając się profesorem w 1950 roku. W latach 1947–1949 współpracował z Hansa Scharounem w instytucie architektury Akademii Nauk w Berlinie Wschodnim.

Effenberger był umiarkowanym członkiem werkbundowskiej awangardy. W jego projektach często występowały elementy znane z tradycyjnej architektury, co czyniło je wyjątkowymi w kontekście epoki. Warto również wspomnieć, że jego kuzyn, Walter Kratz (1899–1957), również odniósł sukces jako architekt.

Wybrane prace

Teodor Effenberger był architektem, który pozostawił po sobie szereg znaczących realizacji. Oto niektóre z jego najważniejszych projektów:

• W 1913 roku zaprojektował pawilon oraz wystawę sztuki cmentarnej na Parku Szczytnickim, które zyskały uznanie wśród odwiedzających.
• W latach 1919–1928 zrealizował Siedlung Popelwitz, znajdującą się na osiedlu Popowice we Wrocławiu, które niestety zostało całkowicie zniszczone podczas oblężenia miasta w 1945 roku.
• W 1928 roku stworzył projekt konkursowy na dom towarowy Wertheim przy ul. Świdnickiej we Wrocławiu, jednakże projekt ten nie został zrealizowany.
• W 1929 roku zaprezentował cztery domy na wystawie WUWA, co spotkało się z pozytywnym odbiorem i uznaniem dla jego twórczości.

---

Oceń: Theodor Effenberger

---