Mariusz Benoit, urodzony 23 listopada 1950 roku we Wrocławiu, to renomowany polski artysta, który zasłynął w różnych dziedzinach sztuki. Jako aktor, zdobył uznanie zarówno w teatrze, jak i w filmach, programach telewizyjnych oraz w audycjach radiowych, a także w dubbingu.
Jego wielostronna kariera obejmuje również rolę reżysera teatralnego, co podkreśla jego wszechstronność i talent artystyczny. Ponadto, Benoit pełni funkcję pedagoga, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem z młodszymi pokoleniami artystów. Jego wpływ na polską kulturę i sztukę jest nie do przecenienia.
Życiorys
Mariusz Benoit, będący synem znanej pary aktorskiej, Ludwika Benoit oraz Marii Zbyszewskiej, już w młodości zadebiutował na ekranie, występując w kilku filmach. Jego artystyczna podróż rozpoczęła się w 1974 roku, kiedy ukończył studia na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi.
W swoim teatrze zadebiutował 25 stycznia 1975 roku. Mariusz Benoit związał swoje życie zawodowe z kilkoma warszawskimi teatrami. Pracował m.in. w Teatrze Powszechnym (1974–1990, 2005–2007), Narodowym (1997–2001) oraz Rozmaitościach (2001–2005). Od 1 lutego 2009 roku był aktorem Teatru Dramatycznego w Warszawie, a obecnie znów jest związany z Teatrem Powszechnym. Jego wszechstronność pozwala mu na odgrywanie ról zarówno w dramatycznych, jak i komediowych utworach.
Wielu krytyków wysoko ocenia jego pracę i umiejętności aktorskie. W 1982 roku Benoit rozpoczął karierę pedagogiczną, zostając wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, a w latach 1995–1997 pełnił funkcję profesora nadzwyczajnego.
Spektakle teatralne
Role
- 1975: Sprawa Dantona jako komisarz I, Merlin (reżyseria: Andrzej Wajda),
- 1975: Buffalo Bill jako Ned Buntline, Reporter (reżyseria: Zygmunt Hübner),
- 1975: Bel-Ami i jego sobowtór jako Francois (reżyseria: Giovanni Pampiglione),
- 1975: Żegnaj, Judaszu jako Judasz (reżyseria: Wiesław Górski),
- 1976: Nie-Boska komedia jako Żebrak (reżyseria: Lidia Zamkow),
- 1976: Barbarzyńcy jako Stiepan Łukin (reżyseria: Aleksander Bardini),
- 1977: Lot nad kukułczym gniazdem jako Scanlon (reżyseria: Z. Hübner),
- 1977: Dni Turbinów jako Aleksy Turbin (reżyseria: Tomasz Zygadło),
- 1978: Na pełnym morzu jako listonosz (reżyseria: Władysław Kowalski),
- 1978: Przed wschodem słońca jako inżynier Hoffmann (reżyseria: Ernst Gunther),
- 1980: Kordian jako Astarot-Imaginacja (reżyseria: Bohdan Cybulski),
- 1980: Świętoszek jako Tartuffe (reżyseria: Marcel Kochańczyk),
- 1981, 1989: Audiencja jako Waniek (reżyseria: Feliks Falk),
- 1981, 1989: Protest jako Waniek (reżyseria: F. Falk),
- 1981: Wernisaż jako Waniek (reżyseria: F. Falk),
- 1982: Volpone jako Corvino (reżyseria: Piotr Cieślak),
- 1983: Awantura w Chioggi jako Toffolo (reżyseria: Waldemar Śmigasiewicz, Maciej Wojtyszko),
- 1983: Iwona, księżniczka Burgunda jako Szambelan (reżyseria: Z. Hübner),
- 1984: Nikiformy (reżyseria: P. Cieślak),
- 1985: Miłość i gniew jako Cliff Lewis (reżyseria: Z. Hübner),
- 1986: Garderobiany jako Oxenby (reżyseria: Z. Hübner),
- 1987: Lekcja jako profesor (reżyseria: Romuald Szejd),
- 1987: Skąpiec jako Walery (reżyseria: Maria Kaniewska),
- 1987: Turandot jako Gogher Gogh (reżyseria: P. Cieślak),
- 1988: Panna Julia jako Jean (reżyseria: A. Wajda),
- 1988: Psie serce jako Szarik-Szarikow (reżyseria: Rudolf Zioło),
- 1989: Wysocki (reżyseria: Wojciech Młynarski),
- 1989: Wujaszek Wania jako Ilja Tielegin (reżyseria: R. Zioło),
- 1990: Pan Tadeusz jako Ksiądz Robak, Asesor, Jankiel (reżyseria: Jan Englert),
- 1990: Romeo i Julia jako Capuleti (reżyseria: A. Wajda),
- 1992: Oni jako Seraskier Banga Tefuan (reżyseria: R. Zioło),
- 1994: Wariacje Goldbergowskie jako Mr. Jay, reżyser (reżyseria: R. Zioło),
- 1995: Wesele jako dziennikarz (reżyseria: Krzysztof Nazar),
- 1996: Zmowa świętoszków jako Jean Baptiste Poquelin Molier (reżyseria: J. Englert),
- 1996: Juliusz Cezar jako Marek Brutus (reżyseria: Maciej Prus),
- 1997: Francis Bacon jako Tadeusz R. (reżyseria: Jerzy Grzegorzewski),
- 1997: Ciałopalenie jako Adam (reżyseria: W. Kowalski),
- 1997: Noc listopadowa. Sceny dramatyczne jako Makrot (reżyseria: J. Grzegorzewski),
- 1998: Saragossa jako Serra, Penna Velez (reżyseria: Tadeusz Bradecki),
- 1998: Ślub jako Władzio (reżyseria: J. Grzegorzewski),
- 1999: Sędziowie jako dziad (reżyseria: J. Grzegorzewski),
- 1999: Nowe Bloomusalem jako Leopold Bloom (reżyseria: J. Grzegorzewski),
- 2000: Wesele jako Gospodarz (reżyseria: J. Grzegorzewski),
- 2000: Operetka jako hrabia Hufnagiel (reżyseria: J. Grzegorzewski),
- 2000: Noc listopadowa jako Wielki Książę Konstanty; Ares (reżyseria: J. Grzegorzewski),
- 2003: Stosunki Klary jako Gotfryd (reżyseria: Krystian Lupa),
- 2006: Miarka za miarkę jako Vincentio (reżyseria: Anna Augustynowicz),
- 2007: Peer Gynt. Szkice z dramatu Henryka Ibsena jako Peer Gynt (reżyseria: Paweł Miśkiewicz),
- 2007: Iwona jako Ignacy Król (reżyseria: P. Cieślak),
- 2018: Burza Wiliama Szekspira jako Ariel/Kaliban (reżyseria: Paweł Miśkiewicz).
Teatr Telewizji
- 1975: Aktor jako Kacper (reżyseria: Ryszard Major),
- 1976: Morderstwo odkrywa prawdę jako Riber Jardin (reżyseria: Barbara Sałacka),
- 1979: Kartoteka jako ojciec (reżyseria: Krzysztof Kieślowski),
- 1981: Judasz z Kariothu jako Piotr (reżyseria: Tadeusz Lis),
- 1981: Dziady część III jako Sobolewski (reżyseria: Jan Kulczyński),
- 1982: Irydion jako Scypio (reżyseria: J. Englert),
- 1987: Iwona, księżniczka Burgunda jako Szambelan (reżyseria: Z. Hübner),
- 1988: To, co najpiękniejsze jako Cyprian (reżyseria: Andrzej Łapicki),
- 1988: Miss samotnych serc jako Gates (reżyseria: Tomasz Lengren),
- 1988: Księżyc świeci nieszczęśliwym jako Jim Tyrone (reżyseria: J. Englert),
- 1989: Żywa Maska jako Andolfo (reżyseria: M. Prus),
- 1991: Drewniana miska jako Glenn Dennison (reżyseria: Tadeusz Worontkiewicz),
- 1991: Odchodzić jako Joe Green (reżyseria: Robert Gliński),
- 1993: Miesiąc na wsi jako Szpigielski (reżyseria: J. Englert),
- 1994: Uciekła mi przepióreczka jako Smugoń (reżyseria: Agnieszka Glińska),
- 1994: Na dnie jako aktor (reżyseria: Gustaw Holoubek),
- 1994: Kordian jako Konstanty (reżyseria: J. Englert),
- 1995: Aszantka jako Romowski (reżyseria: A. Łapicki),
- 1996: Mirandolina jako Markiz di Forlipopoli (reżyseria: J. Englert),
- 1996: Cyd jako don Gomez (reżyseria: Krystyna Janda),
- 1997: Śledztwo jako doktor Sciss (reżyseria: Waldemar Krzystek),
- 1997: Adrienne Lecouvreur jako Markiz Abbe de Chazeuill (reżyseria: Mariusz Treliński),
- 1998: Portret wenecki jako Barysta (reżyseria: Agnieszka Lipiec-Wróblewska),
- 1998: Cesarski szaleniec jako Peeter von Mannteuffel (reżyseria: W. Krzystek),
- 1999: Ciałopalenie jako Adam (reżyseria: W. Kowalski),
- 1999: Druga matka jako Walter (reżyseria: Izabella Cywińska),
- 2000: Temida jest kobietą jako Broument (reżyseria: Tomasz Wiszniewski),
- 2000: Żywot Łazika z Tormesu jako Łazik (reżyseria: Piotr Trzaskalski),
- 2006: Tajny agent jako Heat (reżyseria: Krzysztof Zaleski),
- 2008: Kryptonim „Gracz” jako Robert (reżyseria: A. Lipiec-Wróblewska).
Prace reżyserskie
- 1991: Iwona, księżniczka Burgunda,
- 1994, 1996, 2008: Miłość i gniew (w 1996 w Teatrze Telewizji),
- 1997: Człowiek to coś więcej… (z M. Pęcikiewicz),
- 2006: Mp3, program składany.
Filmografia
Filmografia Mariusza Benoit to niezwykle bogaty zbiór ról, które artysta odegrał na przestrzeni wielu lat. Jego osiągnięcia artystyczne obejmują zarówno filmy, jak i teatr telewizji, prezentując różnorodność postaci, które z powodzeniem wykreował.
- 1961: Bitwa o Kozi Dwór jako Kuba,
- 1964: Agnieszka 46 jako pomocnik kowala,
- 1977: Ostatnie okrążenie jako Janusz Kusociński,
- 1979: Racławice. 1794 jako Józef Pawlikowski,
- 1979−1981: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy jako Karol Marcinkowski (odc. 1-4),
- 1980: Królowa Bona jako Jan Radziwiłł, krajczy litewski (odc. 10 i 11),
- 1980: Olimpiada ’40 jako Piotr,
- 1980: Przed odlotem jako Wiktor Siennicki,
- 1980: Powstanie Listopadowe. 1830–1831,
- 1981: Debiutantka jako inżynier Radecki,
- 1981: Wielka majówka jako pan młody, sprzedawca w sklepie „Mody Polskiej”,
- 1981: Przypadki Piotra S.,
- 1981: Cień jako pacjent zakładu dla nerwowo chorych,
- 1983: Kartka z podróży jako sklepikarz Cwibel,
- 1983: Przeznaczenie jako Kazimierz Przerwa-Tetmajer,
- 1983: Widziadło jako Mariusz, kuzyn Oli Strumieńskiej,
- 1984: O-bi, o-ba. Koniec cywilizacji jako lekarz,
- 1985: Ga, ga. Chwała bohaterom jako właściciel domu dla bohaterów,
- 1985: Medium jako ekspedient w sklepie Orwicza,
- 1986: Cudowne dziecko jako tata Piotra,
- 1986: Zmiennicy jako pisarz Jan Oborniak, autor Krzyku ciszy (odc. 10 i 11),
- 1987: Komediantka jako Stefan Witowski,
- 1988: Alchemik jako ojciec Hieronim,
- 1988: Alchemik Sendivius jako ojciec Hieronim,
- 1988: Mistrz i Małgorzata jako Asasello, członek świty Wolanda,
- 1988: Piłkarski poker jako Józef Grundol, piłkarz „Czarnych”,
- 1992: Wielka wsypa jako oddziałowy Zenon Walasek,
- 1992: Zwolnieni z życia jako mąż Elżbiety, kapitan SB,
- 1994: Szczur jako Clochard,
- 1994: Śmierć jak kromka chleba jako górnik Krasucki,
- 1997: Czas zdrady jako monsignore Alberti,
- 2000: Nie ma zmiłuj jako Roman Winkler, wysłannik prezesa „Vin-Netu”,
- 2000: Weiser jako dzielnicowy,
- 2000: Prymas. Trzy lata z tysiąca jako Kozyra,
- 2001: Marszałek Piłsudski jako Kazimierz Świtalski, współpracownik Piłsudskiego (odc. 4, 7 i 8),
- 2003: Psie serce – pies Tungo (głos, odc. 13),
- 2009: Handlarz cudów jako Zbyszek,
- 2010: Mistyfikacja jako pułkownik SB,
- 2011: 80 milionów jako „Stary”,
- 2011: Wielkanoc jako Tadeusz Marzec, ojciec Lilki,
- 2012: Wszystkie kobiety Mateusza jako Józef Mięciel.
Polski dubbing
Mariusz Benoit to jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci w polskim dubbingu, która przez wiele lat przyczyniła się do powstania niezapomnianych ról w ulubionych produkcjach. Poniżej prezentujemy jego wybrane osiągnięcia aktorskie, które pokazują jego wszechstronność i talent.
- 1975−1983: Pszczółka Maja – chrząszcz pływak,
- 1976: Ja, Klaudiusz – Postumus,
- 1978: Władca Pierścieni – narrator,
- 1985–1991: Gumisie (druga wersja dubbingowa) – duch Sir Gallanta (odc. 32a),
- 1994: Opowieść wigilijna Flintstonów – Mikołaj,
- 1997: Ostatni rozdział – Bertold,
- 1999–2001: Batman przyszłości – Derek Powers / Pomór,
- 2001: Misiaki,
- 2001: Harry Potter i Kamień Filozoficzny – Severus Snape,
- 2002: Harry Potter i Komnata Tajemnic – Severus Snape,
- 2002: Księżniczka na ziarnku grochu – Alfred,
- 2003: Country Miśki – Ted Bedderhead,
- 2003: Księga dżungli 2 – ojciec Ranjana,
- 2003–2005: Kaczor Dodgers,
- 2004: Lucky Luke – El Tarlo,
- 2004: Harry Potter i więzień Azkabanu – Severus Snape,
- 2005: Harry Potter i Czara Ognia – Severus Snape,
- 2005: Szeregowiec Dolot – Generał Von Szpon,
- 2005: Lassie – Rowlie,
- 2005: Oliver Twist,
- 2006: Karol. Papież, który pozostał człowiekiem – abp. Oscar Romero,
- 2006: Ciekawski George – Ivan,
- 2007: Harry Potter i Zakon Feniksa – Severus Snape,
- 2008: Stich! – Gantu,
- 2009: Harry Potter i Książę Półkrwi – Severus Snape,
- 2009: Prawdziwa historia Kota w Butach – Charles Perrault,
- 2010: Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I – Severus Snape,
- 2011: Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II – Severus Snape,
- 2011: Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II (gra) – Severus Snape,
- 2017: Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi – Luke Skywalker.
Rola, jaką Mariusz Benoit odegrał w wielu produkcjach, szczególnie w serii Harry Potter jako Severus Snape, przyniosła mu ogromną popularność i uznanie wśród widzów. Jego prace ukazują nie tylko jego umiejętności aktorskie, ale również głęboką pasję do dubbingu, co sprawia, że jest on niekwestionowanym mistrzem w tej dziedzinie.
Słuchowiska radiowe
W twórczości Mariusza Benoit ważną rolę zajmują słuchowiska radiowe, które ukazują jego różnorodne umiejętności aktorskie oraz reżyserskie. Oto niektóre z nich:
- 2006: Gdzie jest ten tani kupiec, reż. Waldemar Modestowicz,
- 2007: Rozmowa przed bitwą jako Józef Piłsudski, reż. Andrzej Piszczatowski,
- 2008: Ballada o schowku jako pułkownik Wojska Polskiego, reż. A. Piszczatowski,
- 2012: Gate 2012/2013 Teatru Tworzenia jako Głos Pierwszy – Głos Przeznaczenia – premiera 21.12.2012 w Polskim Radiu Pomorza i Kujaw, reż. Jarosław Pijarowski.
Nagrody i wyróżnienia
Mariusz Benoit, uznawany za jednego z czołowych aktorów w polskim teatrze i filmie, zdobył szereg nagród oraz wyróżnień w ciągu swojej bogatej kariery artystycznej. Oto niektóre z nich:
- 1978: nagroda „Panoramy Północy” za walory patriotyczne, które odtworzył w głównej roli w filmie Ostatnie okrążenie na II FFiWTV w Olsztynie,
- 1980: wyróżnienie za rolę Tartuffe’a w Świętoszku Moliera, zrealizowanym w Teatrze Powszechnym w Warszawie na XX KST w Kaliszu,
- 1984: nagroda za rolę w przedstawieniu Nikiformy według Edwarda Redlińskiego w Teatrze Powszechnym w Warszawie na XXIV FPSW we Wrocławiu,
- 1989: nagroda za rolę Szarika-Szarikowa w Psim sercu Michaiła Bułhakowa, wystawianym w Teatrze Powszechnym w Warszawie na XV OKT w Opolu,
- 1991: nagroda specjalna (zespołowa) przewodniczącego Rady Miejskiej Kalisza, przyznana za udział w spektaklu Pan Tadeusz na XXXI KST w Kaliszu,
- 1993: nagroda za rolę Seraskiera Bangi w Onych Stanisława Ignacego Witkiewicza w Teatrze Powszechnym w Warszawie, przyznana na XVIII OKT w Opolu,
- 1995: nagroda zespołowa (telewizyjna rejestracja i emisja) dla przedstawienia Miłość i gniew Johna Osborne’a (PWST Warszawa) na XIII Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi,
- 1997: nagroda za rolę Adama w przedstawieniu Ciałopalenie Marka Bukowskiego w Teatrze Powszechnym w Warszawie na III OKNWPSW w Warszawie,
- 1999: nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza (przyznawana przez miesięcznik Teatr) za rolę Władzia w Ślubie Witolda Gombrowicza w Teatrze Narodowym w Warszawie,
- 2003: Złoty Mikrofon, nagroda PR dla radiowej osobowości (Warszawa),
- 2006: Wielki Splendor – Nagroda Teatru Polskiego Radia za wybitne kreacje w słuchowiskach,
- 2006: nagroda za rolę w słuchowisku Gdzie jest ten tani kupiec na VI Festiwalu Teatru PR i Teatru TVP w Sopocie,
- 2024: nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza dla najlepszego aktora za rolę Estragona w spektaklu Czekając na Godota według dramatu Samuela Becketta w reżyserii Piotra Cieplaka w Teatrze Narodowym w Warszawie.
Odznaczenia
Mariusz Benoit jest postacią wyróżniającą się w dziedzinie kultury i sztuki, a jego osiągnięcia zostały docenione licznymi odznaczeniami. Do najważniejszych z nich należą:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2011),
- Srebrny Krzyż Zasługi (1988),
- Zasłużony Działacz Kultury (1996),
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Przypisy
- Już wkrótce wręczenie nagród miesięcznika „Teatr” za miniony sezon [online], dzieje.pl [dostęp 07.10.2024 r.] (pol.).
- J.Pijarowski & J. Pawlewicz: OFF – życie bez dotacji. Bydgoszcz: Arcanus i ICB Polska, 2015 r., s. 26-28.
- Wielki Splendor - nagrody Teatru Polskiego Radia wręczone. prsa.pl, 01.12.2008 r. [dostęp 06.12.2010 r.]
- Polskie Radio. 17 września w znakomitym słuchowisku. [dostęp 05.04.2009 r.]
- Polskie Radio. „Rozmowa przed bitwą” na 15 sierpnia. [dostęp 05.04.2009 r.]
- Sopot. Laureaci Festiwalu Dwa Teatry. [dostęp 05.04.2009 r.]
- Młodzież wchodzi coraz mocniej. [dostęp 05.04.2009 r.], W teatrach coraz lepiej. [dostęp 05.04.2009 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Antonina Kostrzewa | Yvette Popławska | Andrzej Albin | Katarzyna Piszek | Friedrich Wilhelm Berner | Pjus | Dorota Ignatjew | Barbara Mularczyk | Beata Olga Kowalska | Ewa Wójcik (piosenkarka) | Joachim Karsch | Marek Dziedzic | Elżbieta Panas | Dariusz Bereski | Maria Jagiełka | Donat Kirsch | Michał Paszczyk | Da Vosk Docta | Margarethe Siems | Zbigniew WrzosOceń: Mariusz Benoit