Joachim Karsch

---

Życiorys

Joachim Karsch miał niezwykłe i burzliwe życie, które w dużej mierze ukształtowało jego artystyczną wizję. Jego dzieciństwo spędzone w sierocińcu na pewno miało wpływ na późniejsze decyzje oraz twórczość. W latach 1911–1914 studiował w Państwowej Akademii Sztuki i Rzemiosła Artystycznego we Wrocławiu, a następnie kontynuował naukę w berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych pod okiem Petera Breuera w latach 1915–1917. W 1917 roku zdobył nagrodę Fundacji Karla Haasego za rzeźbę pod tytułem Stojąca kobieta. Po przerwaniu studiów przez dwa lata pracował jako fornal, co było efektem jego trudnej sytuacji materialnej.

W trakcie I wojny światowej doznał obrażeń, które miały wpływ na jego zdrowie. W 1919 roku przeniósł się do Berlina, gdzie jego dzieła znalazły uznanie w środowisku artystycznym. Cieszył się sukcesem dzięki rzeźbie Hiob i jego przyjaciele (1919), za którą otrzymał państwową nagrodę Pruskiej Akademii Sztuk, co otworzyło mu drogę do nauki w Villa Massimo w Rzymie. Niestety, z powodu wojennych perturbacji, nie mógł skorzystać z tego stypendium, gdyż rząd włoski skonfiskował pracownie tej instytucji.

W 1920 roku jego nagrodzona rzeźba została zaprezentowana podczas wystawy grupy Wolna Secesja, jednak artysta zniszczył ją po wystawie, nie mając możliwości jej przechowywania. Pozostał jedynie fragment – głowa jednej z postaci. W marcu 1920 roku zorganizował wystawę w galerii Hansa Goltza w Monachium, która została dobrze przyjęta przez krytyków. Mimo sukcesów artystycznych, był zmuszony podjąć pracę w fabrykach, co doprowadziło go do trudności finansowych w połowie lat 30.

Jesienią 1924 roku Joachim Karsch ożenił się z Metą Correns, a para osiedliła się w Jaszkowej Górnej. Ich syn, Florian, przyszedł na świat w 1925 roku. W 1928 roku artysta rozstał się z wsią i przeniósł do Berlina, zyskując kontrakt z galerią Nierendorf. Pomimo rozwodu z Metą w 1929 roku, kontynuował swoją drogę artystyczną i w 1932 roku zdobył brązowy medal na Olimpijskim Konkursie Sztuki i Literatury w Los Angeles.

W ciągu następnych lat przemieszczał się między Berlinem a Rzymem, korzystając z pobytu w Villa Massimo. W 1937 roku rzeźba Karscha, Czytająca para, została skonfiskowana z Muzeum Folkwang w Essen w ramach akcji potępiającej tzw. sztukę wynaturzoną. W 1942 roku zrealizował zlecenie na kaplicę cmentarną w Gdyni, jednak los szybko obrócił się przeciwko niemu — rok później jego pracownia została zniszczona w wyniku ataku bombowego.

W lutym 1945 roku, w dramatycznych okolicznościach, ich mieszkanie w Gądkowie Wielkim zostało zajęte przez sowiecką armię, a jego dzieła zostały zniszczone. Zmagając się z depresją, zdecydował się na najgorszy krok — w nocy z 10 na 11 lutego popełnił samobójstwo wraz z żoną Liesbeth, by uniknąć deportacji. Ich ciała zostały odnalezione przez sąsiadów i pochowane. Pamiątkowy grób Karscha znajduje się na berlińskim cmentarzu parkowym Lichterfelde, a jego twórczość została wznowiona przez syna, Floriana, który w latach 2003–2011 opracował obszerny katalog dzieł ojca.

Twórczość

Na początku swojej kariery artystycznej Joachim Karsch tworzył ekspresjonistyczne rzeźby, koncentrując się głównie na głowach oraz statulach. W okresie od 1917 do 1918 roku zrealizował portretowe ilustracje, które wzbogaciły dzieła takiego autora jak Fiodor Dostojewski w przypadku „Braci Karamazow” oraz twórczość Malte Rainera Marii Rilkego. Jego twórczość była wyraźnie inspirowana dziełami niemieckiego rzeźbiarza Gerharda Marcksa.

Jednym z jego najważniejszych projektów był relief o wysokości 3 metrów, który umiejscowiono na cmentarzu ewangelickim w Teltow. W 2011 roku zarówno kaplica, jak i relief zostały uhonorowane wpisem na listę zabytków Brandenburgii.

Dzieła w muzeach

• Klotho, Atropos, rzeźby, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu (zaginione),
• Stojąca, grafika na papierze, Szczecińskie Muzeum Miejskie (skonfiskowana, sprzedana Bernhardowi Böhmerowi),
• Czytająca para (1931), rzeźba w drewnie, Neue Nationalgalerie, Berlin.

---

Oceń: Joachim Karsch

---