Karl Rudolf Friedenthal

---

Życiorys

Wczesne lata

Naftali Marek Friedenthal, a także znany jako Carl Nicolas Friedenthal, był ojcem Karla Rudolfa Friedenthala. Prowadził on działalność jako kupiec, bankier oraz radny w Wrocławiu, a jego matką była Amalie Landsberger. Od 1839 do 1844 roku Karl uczęszczał do szkoły w Nysie. Następnie kontynuował naukę prawa na Uniwersytecie we Wrocławiu, a także w Heidelbergu oraz Berlinie, gdzie uzyskał tytuł doktora prawa (Doctor iuris). W 1854 roku, po ukończeniu studiów, wszedł do służby państwowej jako Kammergerichtassessor. Jednakże w tym samym roku musiał zrezygnować z pracy, co miało związek z śmiercią jego ojca oraz obowiązkiem uporządkowania odziedziczonych majątków na terenach nyskich.

Działalność polityczna

Pomimo konieczności zaangażowania się w zarządzanie swoimi posiadłościami, od momentu zakończenia edukacji Karl aktywnie uczestniczył w życiu politycznym. Był członkiem partii liberałów (Altliberale Partei), i w 1856 roku został wybrany jako deputowany z sąsiedniego okręgu grodkowskiego, a pełnił tę rolę aż do 1864 roku. W czasie wojen, w przeciwieństwie do swoich kolegów partyjnych, dążył do reorganizacji i wzmocnienia armii pruskiej, swoje poglądy przedstawił w broszurze „Salus publica suprema lex” w 1860 roku.

W 1867 roku był jednym z założycieli Freikonservative Partei oraz pełnił funkcję posła w Pruskiej Izbie Reprezentantów Parlamentu Związku Północnoniemieckiego do 1871 roku. Podczas wojny francusko-pruskiej był aktywnie zaangażowany w organizację pomocy dla chorych oraz cierpiących. W latach 1871–1879 zasiadał w parlamencie Cesarstwa Niemieckiego (Reichstag II Rzeszy), gdzie w latach 1873-1874 piastował funkcję drugiego wiceprezydenta. Friedenthal wyróżniał się jako jeden z najaktywniejszych polityków tego okresu, składając wnioski na temat najistotniejszych ustaw między 1867 a 1874 rokiem.

19 września 1874 roku został mianowany Ministrem Gospodarki, zastępując Heinricha von Achenbacha. Był inicjatorem powstania Centralnej Komisji Torfowisk (Zentralmoorkommission), której powołania dokonał w 1876 roku. Na jego starania Departament Lasów i Domen został oddzielony od Ministerstwa Finansów i przyłączony do Ministerstwa Gospodarki. W okresie od października 1877 do marca 1878, kiedy Friedrich Albrecht zu Eulenburg był nieobecny, pełnił również funkcję Ministra Spraw Wewnętrznych. Gdy Otto von Bismarck, na przełomie lat 1879/80, wprowadzał programy socjalne sprzeczne z przekonaniami Friedenthala, ten postanowił zrezygnować z pełnionych funkcji państwowych 12 lipca 1879 roku, zrzekając się również szlacheckiego tytułu. W październiku tego samego roku został powołany do izby wyższej parlamentu – Izby Panów, ale już w 1881 roku zrezygnował z tej roli i wycofał się z życia politycznego, decydując się na powrót do Goświnowic, gdzie poświęcił się swoim gospodarstwom i fabrykom.

Życie prywatne

Urodził się w rodzinie żydowskiej, ale w wieku 5 lat został ochrzczony, przyjmując wiarę ewangelicką. W 1861 roku poślubił Fanny von Rosenberg (1829–1912). Miał jednego syna, który zmarł w młodym wieku oraz dwie córki: Elsbeth, która wyszła za barona Ernsta von Falkenhausen z Bielau (obecnie Biała Nyska) oraz Renate, która poślubiła barona Oskara von der Lancken-Wakenitz, działającego jako dyplomata w niemieckim rządzie. Dzięki tym małżeństwom z baronem von Falkenhausen ustanowiono fideikomis Friedenthal, co przyczyniło się do nadania mu tytułu barona von Friedenthal-Falkenhausen. W wyniku małżeństwa jego drugiej córki, Friedenthal w 1879 roku zakupił miasto Otyń oraz posiadłości na prawym brzegu Odry, wcześniej należące do Alexandera von Dino, będące spadkiem po Renacie.

Publikacje

Oprócz wspomnianej broszury „Salus publica suprema lex”, jak również swojej rozprawy doktorskiej zatytułowanej „De rerum Litiogiosarum Alienatione ex Jure Romano”, Friedenthal był autorem dzieła „Reichstag und Zollparlament”.

---

Oceń: Karl Rudolf Friedenthal

---