Józef Franciszek Iwulski, który przyszedł na świat 14 marca 1952 roku we Wrocławiu, to niezwykle ważna postać w polskim systemie prawnym. Jako doświadczony prawnik, pełnił funkcję sędziego w Sądzie Najwyższym, co podkreśla jego znaczenie w obszarze wymiaru sprawiedliwości w Polsce.
W latach 2016–2021 Iwulski piastował zaszczytną funkcję prezesa Sądu Najwyższego, a w ramach swojego kierownictwa szczególnie uwydatnił swoją rolę w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Jego kadencja na tym stanowisku była kluczowym okresem w historii sądownictwa, łącząc doświadczenie z nowatorskimi rozwiązaniami.
Życiorys
Józef Iwulski był synem Franciszka i Marii, którzy pracowali w miejscowej Komendzie Wojewódzkiej MO. W 1975 roku ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Po ukończeniu studiów, od 1 września 1975 do 31 sierpnia 1978 odbył aplikację w Sądzie Wojewódzkim w Krakowie.
W czasie studiów, w dniu 3 stycznia 1976, Iwulski został powołany do odbycia przeszkolenia wojskowego, które w owym czasie stanowiło formę obowiązkowej służby wojskowej. Odprawił swoje szkolenie w Szkole Oficerów Rezerwy w Mińsku Mazowieckim, a od 2 lipca 1976 pracował w Oddziale WSW w Krakowie jako podoficer prewencji. Uchwałą Rady Państwa z dnia 6 grudnia 1976 roku, Iwulski został mianowany podporucznikiem, jednak już 21 grudnia tego samego roku przeszedł do rezerwy.
W latach 1982-1983, a także w drugiej części lat osiemdziesiątych, pełnił obowiązki sędziego Wojskowego Sądu Garnizonowego w Krakowie, gdzie orzekał w sprawach związanych z okresem stanu wojennego. W dniu 24 grudnia 1982 roku, w trakcie trwania tego stanu, otrzymał stopień porucznika, a w późniejszych latach, w 1987, awansował na stanowisko kapitana.
W trakcie swojej kariery, Iwulski aktywnie brał udział w procesach, które dotyczyły opozycjonistów, i był członkiem Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej oraz Socjalistycznego Związku Studentów Polskich. W latach 1982-1983 znalazł się w składach sądów wojskowych, które skazywały osoby za opozycyjną działalność. Sam sędzia wielokrotnie podkreślał, że pamięta jedynie jeden z tych wyroków, mimo że archiwa IPN wskazują na udział w wydaniu siedmiu wyroków tj. na łącznie 16 opozycjonistów. Z tego grona, trzech zostało uniewinnionych, a 13 skazanych, w tym dziewięciu w zawieszeniu.
W jego najwcześniejszych orzeczeniach, Iwulski dążył do łagodzenia wyroków, a Sąd Najwyższy uznał jeden z jego wyroków za zbrodnię przeciwko ludzkości. W 1978 roku awansował na stanowisko asesora, a wkrótce potem został sędzią w Sądzie Rejonowym w Krakowie, gdzie pełnił funkcję przewodniczącego wydziału cywilnego. W latach 1978-1981 był członkiem PZPR, natomiast dontyka do „Solidarności” nie zostały potwierdzone w dokumentach.
W kwietniu 1983 Pani Iwulski był odznaczony brązowym medalem za zasługi dla obronności kraju. W 1986 przeszedł do Sądu Wojewódzkiego w Krakowie, a cztery lata później, w 1990 roku, powierzono mu funkcję wiceprezesa tego sądu. 1 lipca 1990 roku, mimo wątpliwości co do spełnienia wymogów formalnych, został powołany na sędziego Sądu Najwyższego, gdzie orzekał w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych. Pełnił również rolę przewodniczącego Wydziału III tej izby w latach 2014-2016.
W okresie 1994-2002, jako przedstawiciel Sądu Najwyższego, Iwulski był członkiem Krajowej Rady Sądownictwa, gdzie w latach 1998-2002 pełnił również funkcję wiceprzewodniczącego. Na początku września 2016 roku Prezydent Andrzej Duda powołał go na stanowisko prezesa Sądu Najwyższego oraz kierownika pracy Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych.
W 2018 roku, po wprowadzeniu nowej ustawy o Sądzie Najwyższym, Iwulski zgłosił zamiar kontynuowania swojej pracy sędziowskiej, pomimo braku stosownych dokumentów. 4 lipca 2018 roku jego przełożona Małgorzata Gersdorf wyznaczyła go jako swojego zastępcę. Jednak 12 września 2018 roku, na mocy obowiązującej ustawy, przeszedł w stan spoczynku. W odpowiedzi na protesty oraz postępowania przed TSUE, przyjęto ustawę z 21 listopada 2018 roku, która miała na celu uznanie kadencji Małgorzaty Gersdorf jako Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego za nieprzerwaną.
16 września 2020 roku, w składzie siedmiu sędziów pod przewodnictwem Iwulskiego, Sąd Najwyższy podjął uchwałę odnoszącą się do kryteriów dotyczących służby w totalitarnym państwie, rozstrzygując, że powinny one być oceniane przez pryzmat indywidualnych przypadków. W listopadzie 2020 roku, Związek Młodych Adwokatów złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa komunistycznego przez Iwulskiego, w efekcie czego prokuratorzy z IPN przystąpili do procedury jego pociągnięcia do odpowiedzialności karnej.
2 lipca 2021 roku, Sąd Najwyższy w Izbie Dyscyplinarnej, po analizie wniosku IPN, zezwolił na postawienie Józefowi Iwulskiemu zarzutów za zbrodnię przeciw ludzkości, w efekcie czego został zawieszony w pełnieniu obowiązków sędziego, nawet mimo dalszego udziału w rozprawach sądowych, co stało się przedmiotem interwencji prawnika, Jana Majchrowskiego.
30 sierpnia 2021 roku zakończył swoją działalność jako prezes Sądu Najwyższego. Z kolei 14 marca 2024 roku przeszedł w stan spoczynku, a jego kariera sędziowska pozostaje tematem wielu dyskusji oraz kontrowersji w Polsce.
Ordery i odznaczenia
Józef Iwulski został uhonorowany wieloma znaczącymi odznaczeniami, które podkreślają jego wkład w życie społeczne i zawodowe. Wśród nich wyróżniają się następujące:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2002,
- Srebrny Krzyż Zasługi – dwukrotnie (po raz drugi w 1995).
Wybrane publikacje
W dorobku zawodowym Józefa Iwulskiego znajdują się istotne publikacje, które znacząco przyczyniły się do rozwoju prawa pracy. Poniżej przedstawiamy wybrane z nich:
- Kodeks pracy. Komentarz, współautor: Walerian Sanetra (2013),
- Komentarz do Kodeksu pracy, współautor: Walerian Sanetra (2009),
- Rozwiązanie stosunku pracy (1995, 1996, 1998, 2000),
- Ustawa o zwolnieniach grupowych, współautor: Kazimierz Jaśkowski (1995),
- Z aktualnych zagadnień prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Księga jubileuszowa profesora Waleriana Sanetry, red. nauk. wspólnie z Bogusławem Cudowskim (2013).
Przypisy
- Sędzia Józef Iwulski przeszedł w stan spoczynku, sn.pl, 14.03.2024 r. [zarchiwizowane 15.03.2024 r.]
- Zrobili wszystko, by trafił do Sądu Najwyższego. Nieznana historia sędziego Iwulskiego [online], TVP INFO, 03.11.2022 r.
- „Ja zrezygnowałem, to panowie też możecie”. Prof. Majchrowski o „buncie” w Sądzie Najwyższym [WIDEO]. www.tvp.info, 31.10.2022 r. [dostęp 31.10.2022 r.]
- Ustawa o sędziach SN już uchwalona. Skąd się wziął ten spektakularny zwrot w tył?. Newsweek.pl, 06.01.2020 r.
- Piotr Białczyk: IPN chce odebrania immunitetu sędziemu SN. Oskarżenia o „zbrodnie komunistyczną”. wiadomosci.wp.pl, 01.12.2020 r.
- Komunikaty o sprawach. Sąd Najwyższy. [dostęp 16.09.2020 r.]
- Członkowie Krajowej Rady Sądownictwa. krs.pl. [dostęp 20.02.2020 r.]
- Oświadczenie sędziego Józefa Iwulskiego z 09.07.2018 r.
- Oświadczenie Rzecznika Prasowego Sądu Najwyższego z 12.07.2018 r.
- Nowa ustawa o SN wchodzi w życie – stanowisko HFPC. rp.pl, 03.04.2018 r. [dostęp 03.07.2018 r.]
- Oświadczenie Sędziego Józefa Iwulskiego. sn.pl, 27.04.2018 r. [dostęp 17.07.2018 r.]
- Oświadczenia sędziów Sądu Najwyższego, którzy ukończyli 65 rok życia. sn.pl, 04.07.2018 r. [dostęp 17.07.2018 r.]
- Spór o Sąd Najwyższy. W co gra Małgorzata Gersdorf? „Mój status się nie zmienił, idę na urlop”. gazeta.pl, 03.07.2018 r. [dostęp 03.07.2018 r.]
- Uchwała sygn. akt I DI 3/21 [online], Sąd Najwyższy RP, 02.07.2022 r. [dostęp 31.10.2022 r.]
- Postanowienie nr 1131.12.2016 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18.08.2016 r. o powołaniu Prezesów Sądu Najwyższego (M.P. z 2016 r. poz. 926).
- Prezydent wręczył akty powołania Prezesom Sądu Najwyższego. prezydent.pl, 02.09.2016 r. [dostęp 05.09.2016 r.]
- Prezydent powołał czterech prezesów Sądu Najwyższego. tvn24.pl, 02.09.2016 r. [dostęp 28.11.2017 r.]
- To nie był tylko jeden wyrok. Sędzia Iwulski i skazywanie za działalność opozycyjną w stanie wojennym. DGP przeczytał AKTA IPN. wiadomosci.dziennik.pl. [dostęp 09.08.2018 r.]
- Nota biograficzna – Józef Iwulski, Prezes Sądu Najwyższego kierująca Izbą Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych [online], sn.pl [dostęp 31.01.2017 r.]
- Prezes Sądu Najwyższego, Józef Iwulski: byłem w PZPR [online], Onet Wiadomości, 06.07.2018 r. [dostęp 10.07.2018 r.]
- Dane osoby z wykazu osób publicznych. ipn.gov.pl. [dostęp 12.07.2018 r.]
- Art. 45 pkt 3 ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. z 1967 r. nr 44, poz. 220).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 04.03.2002 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2002 r. nr 18, poz. 322) – pkt 25.
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 05.09.1995 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 1995 r. nr 65, poz. 710) – pkt 1.
Pozostali ludzie w kategorii "Prawo i sprawiedliwość":
Bogusław Banaszak | Elżbieta Karska | Łukasz Błaszczak | Franciszek Longchamps de Bérier (ur. 1969) | Paul Laband | Ludwik Sobolewski (prawnik) | Krzysztof Bramorski | Tomasz Giaro | Piotr Siemion | Andrzej Grabiński (prawnik) | Maciej Lis | Konrad Nowacki | Oskar Bülow | Marek Szydło | Ernst Ferdinand Klein | Erna Scheffler | Elwira Marszałkowska-Krześ | Edward Zalewski | Jacek GiezekOceń: Józef Iwulski