Bogusław Andrzej Buszewski, urodzony 28 września 1951 roku we Wrocławiu, to prominentny polski chemik, który zyskał uznanie w dziedzinie chemii środowiska oraz chemii analitycznej. Jego kariera naukowa jest niezwykle imponująca, a osiągnięcia przekładają się na liczne badania i publikacje.
Warto podkreślić, że Bogusław Buszewski jest członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, gdzie wnosi duży wkład w rozwój nauki i dydaktyki. W latach 2019–2023 pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Rady Doskonałości Naukowej, co świadczy o jego zaangażowaniu w podnoszenie standardów naukowych w Polsce.
Życiorys
Uczył się w Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Chrobrego w Leżajsku, gdzie zakończył swoją edukację w 1969 roku. Po tym okresie podjął studia w dziedzinie chemii na Uniwersytecie Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie, które z powodzeniem ukończył w 1982 roku. Cztery lata później obronił rozprawę doktorską na Słowackim Uniwersytecie Technicznym w Bratysławie, poświęconą kwestii optymalizacji urządzeń do HPLC. W 1992 roku, na tej samej uczelni, zakończył pracę habilitacyjną, której tytuł brzmiał: Chemically bonded phases in chromatographic analysis. Preparations, properties and applications. W 1999 roku zdobył tytuł profesora nauk chemicznych.
Od 1980 roku był związany z Naczelną Organizacją Techniczną, a swoje umiejętności oraz wiedzę rozwijał pełniąc role prezydenta Societas Humboldtiana Polonorum w latach 2007–2013, Polskiego Towarzystwa Chemicznego od 2010 do 2015, Central European Group for Separation Sciences (CEGSS) w latach 2010–2019 oraz European Society of Separation Sciences (EuSSS). Zrealizował stypendium naukowe Fundacji Humboldta na Uniwersytecie w Tübingen w latach 1989–1992, a także stypendium w Kent w latach 1992–1994.
Od 1994 roku piastuje stanowisko kierownika Katedry Chemii Środowiska i Bioanalityki na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, a od 2010 roku pełni funkcję kierownika Centrum Metod Separacyjnych i Bioanalitycznych w Interdyscyplinarnym Centrum Nowoczesnych Technologii UMK w Toruniu. Był również członkiem Komitetu Chemii Analitycznej PAN, gdzie pełnił funkcje zastępcy przewodniczącego oraz przewodniczącego, a także członkiem prezydium Komitetu Chemii PAN. W swojej karierze związany był także z Oddziałem PAN w Gdańsku i Radą Towarzystw Naukowych PAN.
W przeszłości zasiadał w Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, a następnie w Radzie Doskonałości Naukowej, gdzie zostały na niego nałożone obowiązki zastępcy przewodniczącego. Został również prezesem Polskiego Towarzystwa Chemicznego. W ciągu swojej kariery był promotorem 45 rozpraw doktorskich oraz mentorem 25 rozpraw habilitacyjnych.
Jest autorem lub współautorem około 780 publikacji naukowych, które figurujo na liście JCR i które były cytowane 23 000 razy, a jego wskaźnik Hirscha wynosi 64. W 2019 roku dołączył do grona członków Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk Pięknych. Jego specjalizacje obejmują zarówno chemię analityczną, jak i fizykochemiczne aspekty powierzchni i adsorpcji, chemię środowiska, techniki przygotowania próbek, chromatografię, techniki separacyjne, metabolomikę oraz analizę śladową i spektrometrię.
Odznaczenia
W bogatej karierze akademickiej Bogusława Buszewskiego, wiele odznaczeń i nagród wskazuje na jego znaczący wkład w dziedzinie nauki i edukacji. Oto lista wyróżnień, które zdobył w ciągu swojej kariery:
- Nagroda Fundacji im. Aleksandra von Humboldta (1991, 1999),
- Nagroda Ministerstwa Edukacji Narodowej (1987, 2000, 2001),
- Nagroda Ministerstwa Zdrowia (1993),
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1999),
- Złoty Krzyż Zasługi (2002),
- Medal Wiktora Kemuli (2008),
- Nominacja w plebiscycie Torunianin Roku Gazety Wyborczej (2008),
- Honorowy Medal AM w Gdańsku (2007),
- Medal im. W. Kemuli (PTChem) (2008),
- Honorowa Odznaka PTChem (2008),
- Medal Bydgoskiego Tow. Naukowego (2009),
- Medal Prezydenta m. Bydgoszczy (2009),
- Nagroda Naukowa Premiera RP (2009),
- Medal Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (2009),
- Nagroda Ministra Zdrowia (2009),
- Srebrny Medal Włoskiego Towarzystwa Chemicznego (2010),
- Złota Odznaka NOT (2011),
- Srebrny Medal Mołdawskiej Akademii Nauk (2011),
- Medal Rumuńskiej Akademii Nauk (2011),
- Godność Honorowego Członka Słowackiego Towarzystwa Chemicznego (2011),
- Nagroda Marszałka Woj. Kuj.-Pom. (2011),
- Medal „Zasłużony dla Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu” (2011),
- Tytuł Profesora Honorowego Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (2012),
- Tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Św. Cyryla i Metodego w Trnawie (Słowacja) (2013),
- Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2013),
- Medal za Zasługi Położone dla Rozwoju Uczelni (UMK) (2014),
- Medal za Zasługi dla Siedleckiej Uczelni (UPH) (2014),
- Medal Jubileuszowy Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (2014),
- Nagroda Naukowa im. M. Skłodowskiej-Curie Polskiej Akademii Nauk (2014),
- Medal upamiętniający 100-lecie Odnowienia Tradycji Politechniki Warszawskiej (2015),
- Dyplom Ministra Gospodarki (2015),
- Srebrny Medal Wernera Heisenberga (AvH) (2015),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2015),
- Medal Societas Humboldtiana Polonorum (2016),
- Brązowy Medal Janusza Sokołowskiego (2016),
- Medal Societas Humboldtiana Polonorum (2017),
- Medal Societatea De Chimie in Republica Moldova (2017),
- Medal University of Pardubice (2017),
- Medal im. Jędrzeja Śniadeckiego (2017),
- Tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (2018),
- Doctor honoris causa Wojskowej Akademii Technicznej (2018),
- Medal Marszałka woj. kujawsko-pomorskiego z okazji 100-lecia niepodległości Polski (2018),
- Doctor honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (2019),
- Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2019),
- Medal „Thorunium” (2021),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2022),
- Doktor honoris causa Uniwersytetu Kłajpedzkiego (2024).
Prace badawcze
Bogusław Buszewski jest znanym specjalistą w dziedzinie badań chemicznych, którego prace badawcze przyczyniły się do rozwoju wielu innowacyjnych metod i technologii. Oto niektóre z jego najważniejszych osiągnięć:
- wykorzystanie metod chemometrycznych w badaniach specjacji metali ciężkich w glebach, przeprowadzone w roku 2002,
- opracowanie nowej metody kontroli antydopingowej leków beta-adrenolitycznych z zastosowaniem nowej generacji chiralnych selektorów oraz techniki HPLC-MS/MS, realizowane w 2007 roku,
- fermentacja metanowa osadów ściekowych jako efektywna metoda pozyskiwania biogazu i stabilizacji odpadów powstających w procesie oczyszczania ścieków, badana w 2006 roku,
- modelowanie procesu migracji i sorpcji wybranych ksenobiotyków organicznych w materiale roślinnym z zastosowaniem specyficznych faz stacjonarnych w chromatografii gazowej, które miało miejsce w 2007 roku,
- analityka oraz monitoring chemiczny i biologiczny, obejmujący jakościowe i ilościowe oznaczanie substancji toksycznych i ksenobiotyków organicznych oraz nieorganicznych w różnorodnych matrycach. Prace te obejmują również badania biomarkerów i technik wczesnego wykrywania chorób nowotworowych, wraz z zagadnieniami biokumulacji i specjacji. Analiza dotyczyła produktów żywnościowych, farmacjentów, medycyny klinicznej, biochemii, a także proteomiki i metabolomiki, z wykorzystaniem najnowszych metod instrumentalnych w warunkach stacjonarnych i terenowych, przeprowadzane od 2008 do 2019 roku.
Publikacje
Oto zbiór najczęściej cytowanych artykułów naukowych autorstwa Bogusława Buszewskiego, które zrobiły znaczące wrażenie na społeczności naukowej.
- „Hydrophilic interaction liquid chromatography (HILIC)-a powerful separation technique”, 2012, >860 cytowań,
- „Human exhaled air analytics: Biomarkers of diseases”, 2007, >550 cytowań,
- „Study of the selection mechanism of heavy metal (Pb, Cu, Ni, and Cd) adsorption on clinoptilolite”, 2007, >470 cytowań,
- „The human volatilome: volatile organic compounds (VOCs) in exhaled breath, skin emanations, urine, feces and saliva”, 2014, >430 cytowań,
- „Noninvasive detection of lung cancer by analysis of exhaled breath”, 2009, >420 cytowań.
Przypisy
- Polscy naukowcy uhonorowani doktoratami honoris causa Uniwersytetów Wileńskiego i Kłajpedzkiego – Polska na Litwie – Portal Gov.pl [online], Polska na Litwie [dostęp 19.10.2024 r.]
- Medal Prezydenta Miasta Torunia „Thorunium”. [dostęp 24.02.2024 r.]
- Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Bogusław Andrzej Buszewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 07.12.2023 r.]
- Citation Report [online], Web of Science [dostęp 07.12.2023 r.]
- Bogusław B. Buszewski, Sylwia S. Noga, Hydrophilic interaction liquid chromatography (HILIC) – a powerful separation technique, „Analytical and Bioanalytical Chemistry”, 402 (1), 2012, s. 231–247, DOI: 10.1007/s00216-011-5308-5, PMID: 21879300, PMCID: PMC3249561 [dostęp 07.12.2023 r.]
- Prof. Bogusław Buszewski doktorem honoris causa WAT, „Nauka w Polsce” [dostęp 03.04.2018 r.]
- Uchwała Senatu UWM nr 422 z 22.02.2019 r. [dostęp 25.07.2019 r.]
- M.P. z 2022 r. poz. 462.
- M.P. z 2015 r. poz. 859.
- M.P. z 2002 r. nr 43, poz. 656.
- Amel A. Bajtarevic i inni, Noninvasive detection of lung cancer by analysis of exhaled breath, „BMC Cancer”, 9 (1), 2009, DOI: 10.1186/1471-2407-9-348, PMID: 19788722, PMCID: PMC2761408 [dostęp 07.12.2023 r.]
- Anton A. Amann i inni, The human volatilome: volatile organic compounds (VOCs) in exhaled breath, skin emanations, urine, feces and saliva, „Journal of Breath Research”, 8 (3), 2014, s. 034001, DOI: 10.1088/1752-7155/8/3/034001 [dostęp 07.12.2023 r.]
- Myroslav M. Sprynskyy i inni, Study of the selection mechanism of heavy metal (Pb2+, Cu2+, Ni2+, and Cd2+) adsorption on clinoptilolite, „Journal of Colloid and Interface Science”, 304 (1), 2006, s. 21–28, DOI: 10.1016/j.jcis.2006.07.068 [dostęp 07.12.2023 r.]
- Bogusław B. Buszewski i inni, Human exhaled air analytics: biomarkers of diseases, „Biomedical Chromatography”, 21 (6), 2007, s. 553–566, DOI: 10.1002/bmc.835 [dostęp 07.12.2023 r.]
- Laureaci Medali PTChem. Polskie Towarzystwo Chemiczne. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Maurycy Męczekalski Torunianinem 2008 Roku. gazeta.pl. [dostęp 19.12.2016 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Stanisław Janeczek (filozof) | Piotr Oszczanowski | Marcin Stępień | Waldemar Ratajczak | August Meitzen | Rafał Eysymontt | Jan Paweł Pełech | Jarosław Kaszubkiewicz | Joanna Nowińska | Radosław Rusnak | Tadeusz Piotrowski (językoznawca) | Tomasz Głowiński | Paweł Krupski | Eberhard Buchwald | Justyna Kroczak | Fritz Haber | Jan Hartman | Krzysztof Jajuga | Beata Raszczyk | Michał ZasadaOceń: Bogusław Buszewski