Stefania Kaszad-Eckertowa, urodzona 9 stycznia 1875 roku we Wrocławiu, to postać, która znacząco wpisała się w historię Polski, zwłaszcza w kontekście Górnego Śląska. Była nie tylko patriotką, ale także aktywistką, która poświęciła swoje życie dla dobra ojczyzny.
Jako członkini Towarzystwa Polek oraz Żeńskich Oddziałów Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, przyczyniła się do działań na rzecz integracji i obrony polskości w regionie. Jej praca i determinacja w czasie, gdy Polska zmagała się z wieloma trudnościami, pozostają inspirującym przykładem dla przyszłych pokoleń.
Stefania zmarła po 1939 roku, a jej dziedzictwo jako działaczki społecznej i patriotki wciąż jest pamiętane i cenione.
Życiorys
Stefania Eckertowa, urodzona 9 stycznia 1875 roku we Wrocławiu, była córką Rudolfa. Jej życiorys związany jest z wpływowymi postaciami, ponieważ była siostrzenicą oraz podopieczną Ludwiki Radziejewskiej. Po stracie osoby, która miała na nią duży wpływ, opublikowała kilka tekstów na temat swojej ciotki.
W 1890 roku przybyła na Górny Śląsk, gdzie podjęła pracę w redakcji „Katolika”. Tam poznała swojego przyszłego męża, Jana Eckerta, z którym wkrótce wzięła ślub. Za zgromadzony posag mąż zakupił „Nowiny Raciborskie”. W latach 1895–1900 mieszkała w Raciborzu, a w 1901 roku przenieśli się do Gliwic, gdzie Jan Eckert objął stanowisko dyrektora Banku Ludowego. Oboje byli aktywnymi członkami Towarzystwa Czytelni Ludowych, a w 1918 roku reprezentowali Bytom jako delegaci na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu.
Przed wybuchem I wojny światowej Stefania Eckertowa organizowała różnorodne wiece dla kobiet na obszarze Górnego Śląska. Te zgromadzenia miały miejsce w miastach takich jak Bytom (1904), Katowice (1907), Królewska Huta (1908) i ponownie Bytom (1913). Eckertowa była jedną z czołowych postaci (obok Felicji Chmielewskiej i Janiny Omańkowskiej), które w 1914 roku w Bytomiu powołały Związek Towarzystw Kobiecych, mający na celu zjednoczenie wszystkich organizacji kobiecych działających na Śląsku.
W 1916 roku była członkinią założycielką komitetu w Bytomiu, który został powołany w celu udzielania wsparcia mieszkańcom Śląska dotkniętym wydarzeniami wojennymi. Po 1918 roku objęła stanowisko sekretarki w Towarzystwie Polek oraz dołączyła do redakcji „Głosu Polek”, organu prasowego Towarzystwa, wydawanego od sierpnia 1920 roku, współpracując z Janiną Omańkowską oraz Haliną Stęślicką i Bronisławą Szymkowiak.
Stefania była jedną z 40 działaczek Towarzystwa Polek, które złożyły akces do Polskiej Organizacji Wojskowej. Dzięki temu, w maju 1920 roku, powstały Żeńskie Oddziały Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Kobiety te odegrały zasadniczą rolę przed I powstaniem śląskim, przygotowując jego wybuch, działając jako kurierki, transportując broń oraz dokumenty przez granicę z Polską i Niemcami. Ponadto, ukrywały broń, amunicję oraz uczestniczyły w kursach pierwszej pomocy. W 1921 roku, podczas plebiscytu, pełniła funkcję zastępczyni w biurze urzędniczym obwodu 7 w Bytomiu.
Wspólnie z Olgą Zarzycką-Ręgorowiczową, Eckertowa zainicjowała powstanie Księgi pamiątkowej dokumentującej działalność społeczną i narodową kobiet na Śląsku w latach 1880-1922. Publikacja ta zbiera wspomnienia kobiet, w tym z okresu powstań śląskich oraz plebiscytu, a także została pokazana podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu w 1929 roku.
Poza tym, Stefania Eckertowa udzielała się jako działaczka Polskiego Towarzystwa Opieki nad Dziewczętami, oddziału w Katowicach. W latach 1936-1939 pełniła funkcję wiceprezydentki Rady Wyższej Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo w diecezji katowickiej. W 1927 roku została członkinią komitetu wykonawczego Śląskiego Wojewódzkiego Komitetu Społecznego, który zajmował się pomocą ofiarom powodzi w Małopolsce. W latach 1932-1939 pracowała jako bibliotekarka w Bytomiu.
Przypisy
- Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 08.07.2022 r.]
- MartaM. Odziomek: Wyjątkowe kobiety, bohaterki codzienności [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 13.05.2021 r.]
- Zanim nastała Polska… Praca społeczna kobiet w okresie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku. Wybór relacji [online], salonksiazkimuzealnej.pl [dostęp 13.05.2021 r.]
- DawidD. Dulak: Handel ludźmi, kobietami i dziećmi w II Rzeczypospolitej [online], Scribd [dostęp 13.05.2021 r.]
- AlinaA. Bednarz, KatarzynaK. Kieś-Kokocińska, AleksandraA. Rajwa: Patriotki ze Śląska w służbie Polsce, Tychy 2019, s. 112
- a b AlinaA. Bednarz, MartaM. Dąbrowska-Okrasko: Patriotki ze Śląska. Historia polskiego ruchu kobiecego na Górnym Śląsku, Tychy 2020
- a b AlinaA. Bednarz, MagdaM. Goik, KatarzynaK. Tobór-Osadnik: Patriotki ze Śląska. Posłanki na Sejm Śląski w okresie międzywojennym, Tychy 2018
- CecyliaC. Sputek: Kobiety ziemi bytomskiej w powstaniach śląskich i plebiscycie, „Życie Bytomskie”, 15 (27 (1280)), 1981, s. 4
- Rola kobiet w krzewieniu polskości, „Życie Bytomskie”, 3 (4 (1552)), 1987, s. 6
- Pomóżmy ofiarom powodzi!, „Polska Zachodnia”, 2 (223), 1927, s. 4
- Sprawozdanie z działalności Stowarzyszeń Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo diecezji Katowickiej za czas od 1 stycznia do 31 grudnia 1936 r., „Wiadomości Diecezjalne”, 12 (11), 1937, s. 456
- A.A. Brożek: Stefania Eckertowa, „Słowo na Śląsku” (42), 1954
- AlinaA. Bednarz, Elżbieta HenrykaE.H. Borkowska: Rola Wielkopolan w życiu narodowym Górnego Śląska w końcu XIX i na początku XX wieku, Gliwice 2012, s. 221, 224, 226, 325
- Głosowanie!, „Goniec Śląski”, 1 (15), 1921, s. 6
- Wiec kobiet katolicko-polskich, „Kuryer Śląski”, 2 (110), 1908, s. 1
- Wiec kobiet górnośląskich, „Nowiny Raciborskie”, 19 (8), 1907, s. 2
- Wiec polskokatolickich kobiet, „Głos Śląski”, 2 (104), 1904, s. 1
- Na wielki wiec Kobiet, „Górnoślązak”, 14 (67), 1913, s. 1
- Odzewa, „Nowiny”, 6 (148), 1916, s. 4
- Bytomski – Polski Sejm Dzielnicowy (1918) [online] [dostęp 13.05.2021 r.]
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 632 „za długoletnią pracę nad rozbudzeniem ducha narodowego wśród mas robotniczych na Śląsku i działalność humanitarną” - jako Stefania Ekertowa.
- Odznaczenia z okazji 10-lecia niepodległości Państwa Polskiego, „Katolik Polski”, 4 (264), 1928, s. 3.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Tomasz Jacek Kiliński | Jacek Siewiera | Antoni Piekałkiewicz | Karol Lewkowicz | Johanna Grund | Tomasz Wełnicki | Jerzy Michalak (samorządowiec) | Robert Rostek | Mateusz Morawiecki | Ferdinand Lassalle | Jerzy Mazurek | Marek Moszczyński (samorządowiec) | Friedrich Theodor von Merckel | Andrzej Piszel | Ewa Wolak | Oskar Maretzky | Erazm Humienny | Paweł Kasprzak | Radosław Parda | Gottlieb Donatus MenzelOceń: Stefania Eckertowa