Jan Tomaszewski, urodzony 9 stycznia 1948 roku we Wrocławiu, to postać, która zajmuje wyjątkowe miejsce w historii polskiego sportu. Jako wybitny piłkarz i bramkarz, zdobył uznanie nie tylko w kraju, ale również na arenie międzynarodowej. Jego kariera sportowa obejmowała grę w znaczących klubach, takich jak Śląsk Wrocław, Legia Warszawa, ŁKS Łódź, Beerschot VAC oraz Hércules CF, co podkreśla jego wszechstronność i umiejętności na boisku.
Tomaszewski to nie tylko utalentowany sportowiec, ale również osobowość znana w sferach politycznych i społecznych. Jako poseł na Sejm VII kadencji, podjął działania mające na celu rozwój i wsparcie sportu w Polsce. Dodatkowo, pełnił funkcje trenera, działacza piłkarskiego oraz publicysty sportowego, co czyni go osobą wszechstronnie zaangażowaną w rozwój piłki nożnej.
W trakcie swojej kariery piłkarskiej Jan Tomaszewski miał możliwość reprezentowania Polski na arenie międzynarodowej. Biorąc udział w dwóch edycjach mistrzostw świata (w 1974 roku, gdzie Polska zajęła znakomite 3. miejsce, oraz w 1978 roku), a także w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Montrealu w 1976 roku, gdzie drużyna zdobyła srebrny medal, Tomaszewski z pewnością zyskał szacunek i podziw wielu kibiców i ekspertów.
Uznawany za jednego z najlepszych polskich bramkarzy w historii, jego osiągnięcia zarówno na poziomie klubowym, jak i w reprezentacji narodowej, stanowią dowód na to, że Jan Tomaszewski jest nie tylko ikoną piłki nożnej, ale również inspiracją dla przyszłych pokoleń sportowców w Polsce.
Życiorys
Kariera klubowa
Jan Tomaszewski swoją przygodę z piłką nożną rozpoczął w 1960 roku, grając w trampkarzach Śląska Wrocław. Po pewnym okresie spędzonym w juniorach Gwardii Wrocław, w której trenował jego krewny, do zespołu dołączył jako pomocnik. Z uwagi na problemy drużyny z bramkarzami, zgodził się na spróbowanie sił na nowej pozycji. Jego talent szybko zwrócił uwagę trenera Śląska, Franciszka Głowackiego, który wszedł w kontakt z Tomaszewskim i zaprosił go do klubu. Debiut w barwach WKS miał miejsce 18 sierpnia 1968 roku, podczas przegranego 3:1 meczu z Odrą Opole. Tam stał się podstawowym bramkarzem, jednak zespół zakończył ten sezon na 13. miejscu, co oznaczało spadek z ligi.
W trakcie sezonu 1970/1971 Tomaszewski przeszedł do Legii Warszawa, gdzie szybko zyskał miejsce w składzie, zastępując Władysława Grotyńskiego. Podczas jego pierwszego pełnego sezonu, 1970/1971, zespół zajął wicemistrzostwo Polski, jednak w kolejnym sezonie jego forma nie była już tak dobra, co sprawiło, że musiał ustąpić miejsca Piotrowi Mowlika. Mimo tych trudności, zdobył z drużyną 3. miejsce w ekstraklasie oraz dotarł do finału Pucharu Polski. Po rozegraniu 19 meczów ligowych opuścił Legię.
Po tym czasie Tomaszewski związał się z ŁKS-em Łódź, gdzie wyrósł na jednego z czołowych polskich bramkarzy. Jego występy przyniosły mu powroty do kadry narodowej. 29 września 1973 roku, w meczu z Odrą Opole, po raz pierwszy w karierze zdobył gola z rzutu karnego, pokonując Andrzeja Krupę. Niestety, nie ominęły go też kontrowersje; 7 grudnia 1975 roku, w meczu I rundy Pucharu Polski, otrzymał czerwoną kartkę, co zakończyło się czteromeczową dyskwalifikacją. Tomaszewski odszedł z klubu po zakończeniu sezonu 1977/1978.
W 1978 roku przeniósł się do Belgii, gdzie zaczął występować w klubie Eerste klasse – VAC Beerschot. W sezonie 1978/1979 zdobył z nim Puchar Belgii, a przez cały okres gry rozegrał 85 meczów ligowych do 1981 roku. Później grał w hiszpańskim Hércules Alicante, gdzie wystąpił jedynie w 12 meczach ligowych.
W 1982 roku Tomaszewski wrócił do ŁKS-u, gdzie w sezonie 1982/1983 rozegrał 4 spotkania ligowe. Jego ostatnie wystąpienie miało miejsce 25 sierpnia 1982 roku; mecz z Cracovią zakończył się remisem 2:2. Jan Tomaszewski zakończył karierę po rozegraniu 203 meczów w ekstraklasie, notując jedną bramkę.
Kariera reprezentacyjna
W latach 1971-1981 Jan Tomaszewski był bramkarzem reprezentacji Polski, biorąc udział w 63 meczach. Debiutował 10 października 1971 roku na Stadionie Dziesięciolecia, gdzie Polska przegrała 1:3 z RFN w eliminacjach do UEFA EURO 1972. W tamtym spotkaniu zastąpił on kontuzjowanego Piotra Czaję, a jego występ spotkał się z krytyką. Ostatni mecz w reprezentacji rozegrał 18 listopada 1981 roku na Stadionie Miejskim w Łodzi przeciwko Hiszpanii, gdzie debiutował w roli kapitana.
Po dłuższej przerwie wrócił do kadry w 1973 roku i zdobył zaufanie, zajmując miejsce w podstawowym składzie. Mecz z Anglią, który odbył się 17 października 1973 roku na Wembley, przyniósł Polsce awans na mistrzostwa świata. Jego znakomita postawa w tym spotkaniu zyskała mu uznanie. Po awansie Tomaszewski był kluczowym zawodnikiem na mundialu w 1974 roku, kiedy zespół zajął trzecie miejsce. Na tym turnieju jako pierwszy bramkarz obronił dwa rzuty karne, co przyniosło mu szacunek kibiców na całym świecie, a Pelé określił go mianem najlepszego bramkarza świata.
Następnie w 1976 roku uczestniczył w olimpiadzie w Montrealu, zdobywając srebrny medal. Jednak porażka w finale z NRD wpłynęła na decyzję trenera Kazimierza Górskiego o dymisji. w 1978 roku Tomaszewski po raz kolejny znalazł się w kadrze na mistrzostwa świata w Argentynie, gdzie zagrał w 4 meczach, a po porażce z Argentyną został zastąpiony przez Zygmunta Kuklę.
Z 63 występami na koncie Jan Tomaszewski należy do Klubu Wybitnego Reprezentanta. 28 czerwca 2012 roku postanowił zrezygnować z członkostwa w organizacji, po tym jak Władysław Żmuda złożył wniosek o jego wykluczenie.
Kariera trenerska
Karierę trenerską Jan Tomaszewski rozpoczął jeszcze w trakcie gry zawodowej. W ostatniej kolejce sezonu 1980/1981 prowadził ŁKS Łódź, zakończoną porażką 0:2 z Szombierkami Bytom. W latach 1989-1990 pełnił rolę trenera bramkarzy reprezentacji prowadzonej przez Andrzeja Strejlaua. Wiosną sezonu 1989/1990 był przez trzy mecze trenerem Widzewa Łódź, a w rundzie wiosennej sezonu 1994/1995 prowadził ŁKS Łódź, gdzie zremisował 1:1 z Rakowem Częstochowa, po czym złożył rezygnację.
Pozostała działalność
Jan Tomaszewski ukończył Elektroniczne Zakłady Naukowe we Wrocławiu w 1968 roku. W 1986 roku zrealizował trzyletnie zaoczne studia trenerskie w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie.
Od lat 90. Tomaszewski zajął się działalnością gospodarczą, pracując jako specjalista ds. marketingu. Szczególną rolę pełnił jako doradca Jacka Dębskiego, prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki. Angażował się także w działalność publicystyczną, pisząc felietony dla „Przeglądu Sportowego” i komentując mecze w TVP oraz Wizji Sport. Jest autorem dwóch książek; „Kulisy reprezentacyjnej piłki” (Promise Publishing Institute, Łódź 1991) oraz „PZPN czy przestępcy zrzeszeni przeciw nam” (Zysk i S-ka, Poznań 2004).
Często krytykował władze PZPN. W okresie prezydentury Mariana Dziurowicza, określał związek mianem „dziurolandu”, a po objęciu stanowiska przez Michała Listkiewicza, wokół niego zebrał się tzw. „listkoludki”. Na propozycję Listkiewicza w 2005 objął szefostwo nowo powołanej komisji etyki PZPN, gdzie miał zajmować się nieprawidłowościami w rozgrywkach ligowych.
Jan Tomaszewski był również aktywny w przestrzeni politycznej. W 2010 roku popierał kampanię Jarosława Kaczyńskiego, zaś w 2011 roku, jako kandydat Prawa i Sprawiedliwości, wystartował w wyborach parlamentarnych, uzyskując mandat poselski. Mimo to, nigdy nie przystąpił do partii. W kolejnych latach doszło do jego złożenia dymisji oraz prób powrotu do działalności politycznej, w tym startów w wyborach senackich w 2023 roku, gdzie zdobył 54 313 głosów (28,11%), przegrywając z artystą scenariusza Arturem Duninem.
Życie prywatne
Rodzice Jana Tomaszewskiego przybyli do Wrocławia z regionu Wileńszczyzny, co miało znaczący wpływ na jego życie i karierę. Życie osobiste Tomaszewskiego jest interesujące, ponieważ jest trzykrotnie żonaty. Obecnie jego żoną od 1988 roku jest Katarzyna Calińska-Tomaszewska, która zdobyła tytuł mistrzyni Polski w tenisie stołowym. Para ma dwie córki: Paulinę i Małgorzatę, które są dla niego źródłem wielkiej radości.
Statystyki
Reprezentacyjne
W tej sekcji przedstawione są szczegółowe informacje dotyczące osiągnięć Jan Tomaszewskiego na arenie międzynarodowej. Zawiera ona statystyki związane z jego występami w reprezentacji narodowej Polski, co pozwala zrozumieć jego wkład w rozwój piłki nożnej w kraju.
Nazwa drużyny narodowej | Rok | Liczba występów |
---|---|---|
Polska | ||
1971 | 1 | |
1972 | 0 | |
1973 | 13 | |
1974 | 12 | |
1975 | 9 | |
1976 | 7 | |
1977 | 12 | |
1978 | 7 | |
1979 | 0 | |
1980 | ||
1981 | 2 | |
Suma | 63 |
Sukcesy
Jan Tomaszewski, znany polski bramkarz, odniósł znaczące sukcesy w swojej karierze, zarówno na arenie międzynarodowej, jak i klubowej.
- 3. miejsce mistrzostw świata: 1974,
- wicemistrzostwo olimpijskie: 1976,
- Puchar Belgii z VAC Beerschot: 1979,
- wicemistrzostwo Polski z Legią Warszawa: 1971,
- 3. miejsce w ekstraklasie: 1972,
- finał Pucharu Polski: 1972.
Odznaczenia
Jan Tomaszewski to wybitny piłkarz, który zdobył szereg znaczących odznaczeń w swojej karierze sportowej.
- Złoty Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe,
- Srebrny Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.
Przypisy
- Jan Tomaszewski startuje w wyborach! Wybrał partię. „Przyjąłem ofertę”. onet.pl, 31.08.2023 r. [dostęp 22.09.2023 r.]
- Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 17.10.2023 r.]
- a b c Artur Brzozowski: Nasz najlepszy piłkarz na mistrzostwach świata. Jan Tomaszewski: jestem wychowankiem wrocławskiej ulicy. wyborcza.pl, 01.12.2022 r. [dostęp 04.12.2022 r.]
- Tomaszewski już w PO. „Zmieniają się zawodnicy”. tvn24.pl, 04.02.2015 r. [dostęp 03.12.2022 r.]
- Jakub Gruder. Bramkarz z ul. Kniaziewicza. „Gazeta Wrocławska”, s. 37, 24.01.2014 r.
- TVP Sport: „Gol Retro”: Jan Tomaszewski na ławce trenerskiej ŁKS Łódź. youtube.com, 07.08.2018 r. [dostęp 23.07.2019 r.]
- Degradacja anno 1974. Z dziejów Odry Opole – sezon 1973/1974. wyborcza.pl, 21.01.2002 r. [dostęp 14.06.2018 r.]
- Łukasz Konarski: Chcieli wyrzucić Tomaszewskiego z Klubu Wybitnego Reprezentanta. Odszedł sam. gazeta.pl, 28.06.2012 r. [dostęp 14.06.2018 r.]
- Jan Tomaszewski na miesiąc zawieszony w prawach członka klubu PiS. wp.pl, 27.05.2012 r. [dostęp 14.06.2018 r.]
- Jarosław Kaczyński: Jan Tomaszewski usunięty za proputinowskie wypowiedzi. wp.pl, 28.07.2014 r. [dostęp 14.06.2018 r.]
- „Żeby nie bał się wetować”. wyborcza.pl, 04.07.2010 r. [dostęp 14.06.2018 r.]
- Skoro jest cyrk to musi być klaun. przegladsportowy.pl, 02.01.2009 r. [dostęp 14.06.2018 r.]
- Słynni absolwenci EZN-u. Elektroniczne Zakłady Naukowe. [dostęp 17.09.2024 r.]
- SEZON 1968/69 – Pierwsza liga. slask-wroclaw.pl. [dostęp 14.06.2018 r.]
- 1982-08-25 Cracovia – Łódzki KS 2–2. wikiliga.pl. [dostęp 14.06.2018 r.]
- Football MATCH: 10.10.1971 Poland vs. West Germany. eu-football.info. [dostęp 14.06.2018 r.]
- Football MATCH: 18.11.1981 Poland vs. Spain. eu-football.info. [dostęp 14.06.2018 r.]
- Tomaszewski i Bulzacki – ukarani. „Nowiny”. Nr 283, s. 2, 20–21 grudnia 1975. [dostęp 14.06.2018 r.]
- a b Łukasz Klinke, Piotr Szygalski. Jan Tomaszewski. „Playboy”. Nr 12, 2003. [dostęp 14.06.2018 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Wolfgang Thierse | Alicja Zając | Paweł Banaś (urzędnik) | Anna Sikora | Tomasz Kaczmarek (ur. 1976) | Władysław Klimczak (polityk) | Zenon Pałka | Stanisław Huskowski (polityk) | Krzysztof Ostrowski (polityk) | Michał Mistrzak | Klaudia Jachira | Jan Muskata | Wojciech Zubowski | Hans von Hellmann | Krzysztof Kocel | Ryszard Iwan | Bartłomiej Nowotarski | Michał Wypij | Aldona Młyńczak | Rafał SkąpskiOceń: Jan Tomaszewski (piłkarz)