Archiwum Państwowe we Wrocławiu

---

Historia

Archiwum Państwowe we Wrocławiu ma długą i znaczącą historię, której początek datuje się na 27 października 1815 roku. To właśnie wtedy utworzono Królewskie Akademickie Archiwum Uniwersyteckie przy Uniwersytecie Wrocławskim. Pierwotnym celem tej instytucji było gromadzenie dokumentów kościelnych, które zostały upaństwowione podczas sekularyzacji w 1810 roku. Wkrótce potem archiwum zaczęło przyjmować zbiór dokumentów z zamykających się urzędów na Śląsku. W 1822 roku, archiwum zyskało samodzielność, przekształcając się w Królewskie Śląskie Archiwum Prowincjonalne. Do znanych jego zarządzających należeli m.in. Wilhelm Wattenbach oraz Colmar Grünhagen.

W czasie oblężenia Wrocławia, zbiory archiwum, które liczyły wtedy około 300 tysięcy tomów oraz 30 tysięcy książek, zostały ukryte w różnych lokalizacjach na Dolnym Śląsku, a także w Czechach i na zachód od Nysy Łużyckiej. Po wojnie udało się odzyskać znaczną część tych cennych zasobów, zarówno dzięki zwrotom z Czechosłowacji, NRD oraz ZSRR, jak i poprzez bieżące gromadzenie dokumentów powojennych. Formujące się Archiwum Państwowe we Wrocławiu zostało powołane do życia przez ministra oświaty 17 grudnia 1946 roku, chociaż jego organizacja rozpoczęła się już w grudniu 1945 roku.

Od 1950 roku zaczęto tworzyć oddziały powiatowe, które podlegały archiwum wrocławskiemu. W 2018 roku istniały cztery takie placówki: w Bolesławcu, Jeleniej Górze, Kamieńcu Ząbkowickim oraz Legnicy. W roku 2013 archiwum dysponowało ogromnymi zasobami, obejmującymi 25 244 mb archiwaliów; najstarszy dokument w zbiorach pochodził z 1175 roku. Oprócz podstawowej działalności związanej z gromadzeniem i udostępnianiem archiwaliów, archiwum wrocławskie angażuje się także w życie kulturalne poprzez wystawy oraz wydawnictwa.

Siedziba archiwum przeszła wiele zmian na przestrzeni lat. Od początku swojego istnienia do 1847 roku mieściło się w poklasztornym gmachu na wyspie Piasek, a następnie w budynku Stanów Śląskich (Ständehaus) przy ulicy Krupniczej. W 1876 roku archiwum przeniesiono do nowego budynku, zaprojektowanego specjalnie na potrzeby instytucji, który znajdował się na rogu ulic Piłsudskiego i Kołłątaj. Niestety, ta siedziba nie przetrwała do dziś. W 1906 roku archiwum zaczęło pełnić funkcję w kolejnym nowym gmachu przy ulicy Skłodowskiej-Curie, usytuowanym w pobliżu ulicy Nauczycielskiej. Niestety, władze niemieckie rozebrały budynek wiosną 1945 roku, aby przygotować teren pod lotnisko polowe przy obecnym placu Grunwaldzkim.

W 1946 roku archiwum otrzymało nową siedzibę na rogu ul. Pomorskiej i Cybulskiego oraz budynek przy Więziennej 6. W kolejnych latach jednak archiwum musiało zrezygnować z dwóch ostatnich, mniej funkcjonalnych pomieszczeń. Z biegiem czasu Archiwum Państwowe we Wrocławiu stało się istotnym punktem na mapie kulturalnej i historycznej regionu.

---

Oceń: Archiwum Państwowe we Wrocławiu

---