Jarosław Grzędowicz

---

Życiorys

Jarosław Grzędowicz, uznawany za jednego z czołowych autorów współczesnej fantastyki, rozpoczął swoją karierę pisarską w 1982 roku, kiedy to jego opowiadanie Azyl dla starych pilotów ukazało się w łódzkim tygodniku „Odgłosy”. Ten sam rok był również przełomowy w jego twórczości, gdy w tym samym periodyku opublikował utwór Twierdza Trzech Studni, który pozostaje pierwszym polskim tekstem z gatunku fantasy.

Jako członek grupy literackiej Klub Tfurców, współpracował z pisarzami takimi jak Feliksem Kresem oraz Jackiem Piekarą. Ta komitywa miała ogromny wpływ na jego rozwój twórczy oraz kształtowanie polskiej literatury fantastycznej.

W 1990 roku Grzędowicz wraz z Rafałem A. Ziemkiewiczem, Andrzejem Łaskim, Krzysztofem Sokołowskim i Dariuszem Zientalakiem założył magazyn literacki „Fenix”. Pełnił tam przez pierwsze trzy lata funkcję redaktora działu prozy, a następnie od 1993 roku aż do zamknięcia czasopisma w 2001 roku był redaktorem naczelnym. W okresie intensywnej pracy redakcyjnej, jego działalność pisarska wyraźnie osłabła; zdaniem Macieja Parowskiego, „musiał stracić magazyn, by wybuchnąć pisarsko”.

Rok 2003 przyniósł czytelnikom zbiór jego opowiadań grozy Księga jesiennych demonów, wydany przez Fabrykę Słów. Dwa lata później premierę miał pierwszy tom monumentalnej powieści Pan Lodowego Ogrodu, a kolejne tomy ukazywały się do 2012 roku. W 2006 roku zadebiutowała jego powieść Popiół i kurz. Opowieść ze świata Pomiędzy, będąca kontynuacją opowiadania Obol dla Lilith.

Grzędowicz ogłaszał również felietony w „Gazecie Polskiej” oraz zajmował się tłumaczeniem komiksów. Jego opowiadania znalazły swoje miejsce w takich publikacjach jak „Nowa Fantastyka”, „Feniks” oraz w licznych antologiach science fiction. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, a jego dorobek literacki ma szczególne znaczenie w polskim krajobrazie literackim.

Twórczość

W 2017 roku Anita Całek wyraziła swoje zdanie na temat niedoceniania dorobku Jarosława Grzędowicza w kontekście polskiej literatury fantastycznej. Podkreśliła, że brak zainteresowania tym autorem wśród krytyków literackich świadczy o ich intelektualnym niedostatku, a także o hierarchii, w której fantastyka wciąż traktowana jest jako forma literacka drugorzędna.

Z kolei w 2021 roku Maciej Parowski dostrzegł w Grzędowiczu osobę, która jest „zwolennikiem fantastyki gatunkowej, a jednocześnie przeciwnikiem literackich eksperymentów”. W swoim komentarzu zauważył, że najcenniejsze dzieła autora ukazały się w jego drugim etapie twórczości, po zakończeniu działalności magazynu „Fenix”.

Nagrody

Jarosław Grzędowicz to autor, którego twórczość została doceniona przez wiele instytucji i organizacji literackich.

Opublikowane na przełomie lat 1997/1998 w Internecie w e-zinie Farenheit opowiadanie Klub absolutnej karty kredytowej było nominowane do Nagrody Elektrybałta, a po publikacji w Wizjach alternatywnych 2002 także nominację do nagrody Sfinksa.

W 2006 roku pisarz zdobył prestiżową nagrodę im. Janusza A. Zajdla, która została mu przyznana w obydwu kategoriach. Otrzymał ją za pierwszą część powieści Pan Lodowego Ogrodu (Fabryka Słów) oraz za opowiadanie Wilcza zamieć, które znalazło się w zbiorze Deszcze niespokojne. Był to pierwszy przypadek w historii, kiedy jedna osoba została uhonorowana tą nagrodą w obu kategorjach równocześnie.

W tym samym roku zdobył również nagrodę Śląkfa przyznawaną przez Śląski Klub Fantastyki, w kategorii Twórca Roku 2005.

Grzędowicz był także wielokrotnie odznaczany nagrodą literacką Sfinks. Zdobył ją w kategorii Polska Powieść Roku za tytuł Pan Lodowego Ogrodu, t. 1 (Fabryka Słów) w 2006 roku oraz za t. 3 tej powieści w 2010 roku. W 2005 nagrodę tę otrzymał także za opowiadanie Buran wieje z tamtej strony.

Ponadto redakcja e-zina Fahrenheita przyznała mu swoją nagrodę w kategorii Dzieło Roku 2005 za powieść Pan Lodowego Ogrodu, t. 1.

Rok później, w 2007, autor ponownie odebrał nagrodę im. Janusza A. Zajdla, tym razem za 2006 rok w kategorii powieść za dzieło Popiół i kurz (Fabryka Słów).

W 2018 roku jego książka Hel 3 (Fabryka Słów) została wyróżniona tytułem Książki Roku 2017 w kategorii Science Fiction przez użytkowników portalu lubimyczytać.pl.

Życie prywatne

Jarosław Grzędowicz jest osobą, która ma za sobą dwa małżeństwa. Jego druga żona, Maja Lidia Kossakowska, była z nim od 1972 aż do 2022 roku.

---

Oceń: Jarosław Grzędowicz

---