Jolanta Dylewska, urodzona 9 marca 1958 roku w Wrocławiu, to niezwykle utalentowana postać w polskim przemyśle filmowym. Jest zarówno operatorką filmową, jak i scenarzystką oraz reżyserką filmów dokumentalnych. Dylewska nie tylko tworzy filmy, ale także uczy i inspiruje młodsze pokolenia jako pedagog.
Jej praca w filmie dokumentalnym wyróżnia się unikalnym stylem i podejściem do narracji, co czyni ją jedną z ważniejszych postaci współczesnej polskiej kinematografii.
Życiorys
Jolanta Dylewska spędziła swoją młodość w malowniczej Oleśnicy. W 1977 roku ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego, gdzie zdobyła podstawy swojej edukacji. Następnie, w 1989 roku, otworzyła nowy rozdział w swoim życiu jako absolwentka Wydziału Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej oraz Wydziału Operatorskiego i Realizacji Telewizyjnej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.
Obecnie jest profesorem sztuk plastycznych i wykładowcą na Wydziale Operatorskim i Realizacji Telewizyjnej swojej alma mater, jak również na Wydziale Kompozycji Obrazu i Kinematografii w Filmakademie Baden-Württemberg w Ludwigsburgu, Niemcy. Jej ogromne doświadczenie i wiedza przekładają się na inspirację dla kolejnych pokoleń twórców.
Jolanta Dylewska jest również aktywną członkinią Europejskiej Akademii Filmowej oraz Stowarzyszenia Twórców Obrazu Filmu Fabularnego. W ciągu swojej kariery zdobyła liczne nagrody filmowe, które świadczą o jej pasji i talentach w dziedzinie sztuki filmowej.
W 2009 roku otrzymała wyróżnienie odznaczeniem „Chroniąc Pamięć”, a w 2013 roku została odznaczona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, co stanowi uznanie jej wkładu w kulturę i sztukę.
Filmografia (film fabularny)
Film fabularny
Oto przegląd najważniejszych projektów, w których uczestniczyła Jolanta Dylewska, skupiając się na jej pracy jako operator kamery. Wśród filmów, w które była zaangażowana, można wymienić:
- 2021: Orzeł. Ostatni patrol – zdjęcia,
- 2018: Ayka – zdjęcia,
- 2017: Pokot – zdjęcia,
- 2011: W ciemności – zdjęcia,
- 2010: Made in Poland – zdjęcia,
- 2008: Tulpan – zdjęcia,
- 2006: Chłopiec na galopującym koniu – zdjęcia,
- 2005: Doskonałe popołudnie – zdjęcia,
- 2004: W dół kolorowym wzgórzem – zdjęcia,
- 2004: Edelweisspiraten – zdjęcia, operator kamery (II ekipa),
- 2001: Głośniej od bomb – zdjęcia,
- 2000: Anna Wunder – zdjęcia,
- 1999: Królowa Aniołów – zdjęcia,
- 1994: Maries Lied: Ich war, ich weiss nicht wo – zdjęcia,
- 1993: Rozmowa z człowiekiem z szafy – zdjęcia,
- 1992: Remedio – zdjęcia,
- 1991: Skarga – współpraca reżyserska.
Film fabularny – telewizyjny
Jolanta Dylewska również rozszerza swoją działalność w obszarze telewizyjnym, co widać w projekcie:
- 1990: Goliathus, Goliathus – zdjęcia.
Film fabularny – krótkometrażowy
W swojej karierze Dylewska pracowała także nad krótkimi formami filmowymi, takimi jak:
- 2017: Deer boy – opieka artystyczna,
- 1994: Ars nova. El libre vermell. Pieśni pielgrzymujących do klasztoru Monserrat. Katalonia, XIX w. – zdjęcia.
Nagrody filmowe
Praca Jolanty Dylewskiej została wielokrotnie doceniona przez branżę filmową, co ilustrują poniższe nagrody i nominacje:
- 2020: Ayka – Biały Słoń Rosyjskiej Gildii Krytyków Filmowych – nominacja w kategorii: Najlepsze zdjęcia,
- 2019: Ayka – Polska Nagroda Filmowa „Orzeł” – nominacja w kategorii: Najlepsze zdjęcia,
- 2019: Ayka – nominacja do nagrody PSC Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych,
- 2018: Ayka – Festiwal Filmów Rosyjskich „Sputnik nad Polską” w Warszawie – wyróżnienie za „wyjątkowe połączenie wrażliwości, mistrzowskiego rzemiosła i psychologicznej głębi w opowiadaniu obrazem”,
- 2018: Pokot – Polska Nagroda Filmowa „Orzeł” – nominacja w kategorii: Najlepsze zdjęcia,
- 2018: Pokot – nominacja do nagrody PSC Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych,
- 2017: Pokot – nagroda za zdjęcia na Medias Central European Film Festival w Bukareszcie,
- 2013: W ciemności – nominacja do nagrody PSC Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych,
- 2013: W ciemności – nagroda za zdjęcia na Medias Central European Film Festival w Bukareszcie,
- 2012: W ciemności – Złota Kaczka pisma „Film” dla najlepszego autora zdjęć filmowych sezonu 2011/2012,
- 2012: W ciemności – Polska Nagroda Filmowa „Orzeł” za najlepsze zdjęcia za rok 2011,
- 2012: W ciemności – nagroda za zdjęcia na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni,
- 2012: W ciemności – Nagroda Główna „Golden Camera 300” na Międzynarodowym Festiwalu Operatorów Filmowych „Manaki Brothers” w Bitoli (Macedonia Północna) za „mistrzowskie operowanie bogactwem środków wizualnych, oscylujących pomiędzy zbliżeniami, zabierającymi nas tak blisko postaci, że możemy usłyszeć ich bicie serca, a szerokimi ujęciami ukazującymi otoczenie bohaterów. Poruszając się pomiędzy światłem i cieniem, kamera Jolanty Dylewskiej odsłania przed nami piękno zawarte w mrokach ciemności”,
- 2011: W ciemności – Złota Żaba na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych „Plus Camerimage” w Bydgoszczy,
- 2009: Chłopiec na galopującym koniu – Polska Nagroda Filmowa „Orzeł” za najlepsze zdjęcia,
- 2009: Tulpan – Asian Film Award,
- 2008: Tulpan – Silver Camera 300 na Międzynarodowym Festiwalu Operatorów Filmowych „Manaki Brothers” w Bitoli (Macedonia Północna),
- 2006: W dół kolorowym wzgórzem – Polska Nagroda Filmowa „Orzeł”,
- 2003: Głośniej od bomb – Polska Nagroda Filmowa „Orzeł”,
- 2002: Głośniej od bomb – Kodak Vision Award For Best Cinematography na Slamdance Film Festival w Park City (USA),
- 2000: Królowa Aniołów – Polska Nagroda Filmowa „Orzeł”,
- 1995: Maries Lied: Ich war, Ich weiss nicht wo – Deutscher Filmpreis (Niemiecka Nagroda Filmowa),
- 1993: Rozmowa z człowiekiem z szafy – Nagroda im. Andrzeja Munka przyznawana przez PWSFTviT,
- 1993: Rozmowa z człowiekiem z szafy – nagroda na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
Filmografia (krótki metraż, dokument, dokument fabularyzowany, animacja)
Film dokumentalny
W twórczości Jolanty Dylewskiej widoczna jest silna obecność dokumentów filmowych. W 2020 roku zrealizowała projekt zatytułowany Trochę raju, gdzie pełniła rolę opiekuna artystycznego. Już w 2014 roku współpracowała przy Aldonie, jako opiekun artystyczny, co świadczy o jej wszechstronności w tym gatunku. Również w 2013 roku angażowała się jako konsultant artystyczny w filmie 6 kroków, a w 2012 zdobyła uznanie jako reżyserka i autorka zdjęć w filmie W świetle.
Na swoim koncie ma również dokument Po-lin. Okruchy pamięci z 2008 roku, gdzie odpowiedzialna była za reżyserię, scenariusz oraz zdjęcia. W wcześniejszych latach, w 2005 zajmowała się zdjęciami archiwalnymi w dokumencie Jakby to było wczoraj, a w 2001 roku zrealizowała film Świat według Piotra D., zajmując się reżyserią, scenariuszem oraz zdjęciami. W warstwie wizualnej i narracyjnej pojawiły się także projekty takie jak Children of the night (1999), Meredith (1995), Simon Wiesenthal (1993), Kronika Powstania w Getcie Warszawskim według Marka Edelmana (1993) czy Pamięć (1991).
Jolanta nie stroniła również od krótszych form, co widać w jej projekcie z 1990 roku Jam dwór polski… oraz filmie Bariera (1988), przy którym również pracowała jako autorka zdjęć.
Film dokumentalny fabularyzowany
Wśród jej dzieł znajdziemy również dzieła fabularyzowane, w tym film z 2019 roku Marek Edelman. I była miłość w getcie…, w którym odpowiedzialna była za reżyserię, scenariusz oraz zdjęcia, co oblizuje na jej umiejętności w łączeniu dokumentu z fabułą.
Film krótkometrażowy
W obszarze filmów krótkometrażowych jej twórczość obejmuje projekty takie jak Pięć bajek o miłości (1996) oraz Panny smutne (1995), gdzie zajmowała się zdjęciami, co pokazuje jej zdolność do pracy w różnych formatach filmowych.
Film muzyczny
Warto również zwrócić uwagę na jej osiągnięcia w filmie muzycznym, gdzie dwa z wymienionych wcześniej projektów, Pięć bajek o miłości (1996) oraz Panny smutne (1995), są również klasyfikowane w tej kategorii. Dodatkowo można wymienić film Ars nova. El libre vermell. Pieśni pielgrzymujących do klasztoru Monserrat. Katalonia, XIX w. (1994), w którym pełniła rolę operatora zdjęć, co dowodzi o jej biegłości w przedstawianiu muzyki na ekranie.
Film animowany
W dorobku filmowym Dylewskiej znajduje się także animowany projekt Malachei – Aniołowie z 2002 roku, w którym pełniła rolę operatora zdjęć, co pokazuje jej różnorodność w zakresie środków wyrazu artystycznego.
Serial dokumentalny
W 1996 roku miała również swój wkład w serial dokumentalny Co daje szkoła filmowa w Filmówka, co świadczy o jej zaangażowaniu w edukację filmową.
Nagrody filmowe
Jolanta Dylewska zdobyła liczne wyróżnienia w swoim dorobku filmowym. W 2020 roku jej projekt Marek Edelman.I była miłość w getcie… otrzymał nominację do Polskiej Nagrody Filmowej „Orzeł” w kategorii Najlepszy film dokumentalny oraz Nagrodę Society Humanitarian Award na Festiwalu Filmu Polskiego w Ameryce w Chicago. W 2019 roku film ten zdobył wyróżnienie Jury za przesłanie miłości na Docs Against Gravity Film Festival w Warszawie oraz Nagrodę im. Antoniego Marianowicza dla najlepszego filmu polskiego na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym „Żydowskie Motywy” w Warszawie. Kolejnym wyróżnieniem była Złota Żaba za najlepszy dokument fabularyzowany na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych „Plus Camerimage” w Toruniu w tym samym roku.
Warto dodać, że zrealizowany w 2009 roku film Po-lin. Okruchy pamięci uzyskał wiele prestiżowych nagród, w tym Nagrodę za najlepszy film dokumentalny na Ann Arbor Polish Film Festival w Stanach Zjednoczonych oraz Złotą Taśmę przyznawaną przez Koło Piśmiennictwa Filmowego SFP. Dodatkowo zdobył Nagrodę Główną „Złoty Feniks” na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym „Żydowskie Motywy” w Warszawie oraz Nagrodę „Ponad Granicami” im. Krzysztofa Kieślowskiego na Nowojorskim Festiwalu Filmów Polskich.
Na uwagę zasługują także nagrody przyznane filmowi Kronika Powstania w Getcie Warszawskim według Marka Edelmana, który w 1995 roku zdobył Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Monachium oraz Golden Gate Award na San Francisco International Film Festival w 1994 roku. Ponadto film ten uzyskał Nagrodę Jury Ekumenicznego na festiwalu w Lipsku oraz Nagrodę Don Kichota w tej samej kategorii.
Reasumując, bogata filmografia oraz liczne wyróżnienia potwierdzają talent i kunszt Dylewskiej, czyniąc ją istotną postacią w polskim kinie dokumentalnym i fabularyzowanym.
Spektakle Teatru Telewizji
Spektakl telewizyjny
Na przestrzeni lat, Jolanta Dylewska miała zaszczyt pracować nad różnorodnymi spektaklami telewizyjnymi, które wzbogacały ofertę Teatru Telewizji. Oto przegląd jej wyjątkowych osiągnięć w tej dziedzinie:
- 2014: Rewizor – zdjęcia,
- 2014: Trash story – zdjęcia,
- 2002: Zdaniem Amy – reżyseria światła,
- 2000: Simpatico – zdjęcia, reżyseria światła,
- 1998: Z prochu powstałeś – zdjęcia,
- 1997: Zmierzch długiego dnia – zdjęcia,
- 1997: Zbrodnia z premedytacją – realizacja, reżyseria światła,
- 1996: Rutheford i syn – reżyseria światła,
- 1993: Karol – zdjęcia,
- 1992: Rozmowa z diabłem – realizacja telewizyjna.
Przypisy
- Chroniąc Pamięć [online], czerwiec 2020 r.
- Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 31.05.2020 r.]
- Image Composition/Cinematography [online], Filmakademie Baden Württemberg GmbH [dostęp 24.11.2017 r.]
- Pwsftvit. [dostęp 03.01.2010 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Laura Breszka | Adolf Hesse | Paweł Wakuła | Leszek Abrahamowicz | Piotr Załęski | Bartosz Picher | Jakub Skrzywanek | Małgorzata Holender | Maria Duffek | Marek Obertyn | Robert Szydło | Andrzej Tomaszewski (typograf) | Agnes Sorma | Andrzej Grabowski (poeta) | Leszek Chalimoniuk | Krzysztof Świerkosz | Piotr Lenarczyk | Olaf Brzeski | Ewa Łokuciejewska | Elżbieta DębskaOceń: Jolanta Dylewska